Η επιστήμη ΔΕΝ είναι θρησκεία

16 December 2009
Αρθρογράφος: Τεμπελόσκυλο


Έχω την εντύπωση ότι το μεγαλύτερο ποσοστό άθεων κατέληξαν στην αθεΐα με την ίδια συλλογιστική διαδικασία: Αφενός συνειδητοποίησαν ότι οι ιερές γραφές των θρησκειών βρίθουν παραλογισμών και αφετέρου διαπίστωσαν ότι η επιστήμη εξηγεί τον κόσμο με επαρκώς λογικό τρόπο χωρίς την ανάγκη για ύπαρξη θεού. Γι’ αυτό βλέπω τους περισσότερους άθεους να δηλώνουν ταυτόχρονα και ορθολογιστές, τηρώντας μια σκεπτικιστική στάση προς οτιδήποτε άλλο (εκτός των θρησκειών) «εξηγείται» με τη χρήση μη επιστημονικών δεδομένων και τεχνικών (π.χ. ομοιοπαθητική, αστρολογία, τηλεκίνηση, φαντάσματα, κλπ).

Παράλληλα, διαπιστώνω μια επίθεση προς την επιστήμη και την επιστημονική διαδικασία όχι μόνο από θεϊστές (που θα περίμενε κανείς) αλλά και από άθεους. Οι ορθολογιστές κατηγορούνται για «επιστημοκρατία», στενομυαλιά και τυφλή πίστη ενώ και η ίδια η επιστήμη απαξιώνεται ως δογματική, ελιτιστική και κατευθυνόμενη από συμφέροντα. Ας δούμε όμως τι πραγματικά ισχύει και πόσο μακριά είναι η επιστήμη από τη θρησκεία…

  1. Η επιστήμη ΔΕΝ βασίζεται σε τυφλή πίστη. Βασίζεται σε τεράστιο όγκο δεδομένων που έχουν αποκτηθεί από πειραματικές διαδικασίες, οι οποίες επαναλαμβάνονται συνεχώς και από διαφορετικές ομάδες ανθρώπων. Για τον λόγο αυτό όταν ένας επιστήμονας λέει «Η Χ θεωρία ισχύει» δεν εννοεί ότι «Η Χ θεωρία ισχύει 100%, θα ισχύει στον αιώνα τον άπαντα και όποιος υποστηρίξει κάτι αντίθετο δεν είναι σωστός επιστήμονας», αλλά ότι «Η Χ θεωρία είναι ο καλύτερος μέχρι στιγμής τρόπος να ερμηνευτούν τα δεδομένα μας και δεν έχει διαψευστεί ως τώρα από το αποτέλεσμα κάποιου πειράματος.»

  2. Η επιστήμη ΔΕΝ είναι δογματική. Αν τυχόν υπάρξει ένα πείραμα τα αποτελέσματα του οποίου δεν συμφωνούν με μια συγκεκριμένη θεωρία, τόσο το χειρότερο για την θεωρία. Θα βρεθεί μια νέα η οποία θα εξηγεί με λογικό τρόπο και το αποτέλεσμα του εν λόγω πειράματος. Αυτό έχει γίνει άπειρες φορές στην ιστορία της επιστήμης και μάλιστα σχεδόν σε όλα τα επιστημονικά πεδία (βλέπε τα προβλήματα της θεωρίας του Νεύτωνα σε υποατομικό επίπεδο, αλλά και τη θεωρία του Έβανς ότι η Γραμμική Β’ αντιστοιχούσε σε κάποια χαμένη μινωική γλώσσα).

  3. Η επιστήμη ΔΕΝ είναι ελιτιστική. Δεν απευθύνεται σε λίγους, αλλά σε όλους. Ο καθένας  μπορεί να αποκτήσει τις κατάλληλες γνώσεις, να κάνει έρευνα και να εκθέσει τα αποτελέσματά του στην επιστημονική κοινότητα και στο κοινό. Αν η μέθοδος που ακολούθησε είναι σωστή και τα αποτελέσματα επαληθευτούν από ανεξάρτητα πειράματα, τότε η ανακάλυψή του θα τύχει καθολικής αναγνώρισης.

  4. Η επιστήμη ΔΕΝ εμπεριέχει καμία απολύτως ηθική. Τα πορίσματα και οι ανακαλύψεις της επιστήμης απλώς υπάρχουν. Δεν είναι από μόνα τους «καλά» ή «κακά». Τα αποτελέσματα  που προκύπτουν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους και για οποιονδήποτε σκοπό. Οι τεχνολογίες που εξελίχθηκαν π.χ. από  τη διάσπαση του ατόμου έχουν χρησιμοποιηθεί στην ιατρική με ευεργετικά αποτελέσματα, αλλά και στην δημιουργία υπερόπλων ικανών να καταστρέψουν τον πλανήτη μας.

  5. Η επιστήμη ΔΕΝ εξαρτάται από τα κίνητρα του επιστήμονα. Δεν έχει σημασία αν κάποιος ξεκίνησε την έρευνά του για να γίνει πλούσιος, για να βρει γκόμενα ή για να μπει στο μάτι του αντίπαλου επιστήμονα. Όπως επίσης δεν έχει σημασία αν αυτό που ξεκίνησε να αποδείξει είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό στο οποίο τελικά κατέληξε. Αρκεί η διαδικασία να είναι επαρκώς τεκμηριωμένη και τα αποτελέσματά της επαληθεύσιμα μέσω πειραμάτων, ώστε η έρευνα να θεωρηθεί επιτυχημένη.

Για όλους αυτούς τους λόγους, θεωρώ ότι η επιστημονική διαδικασία (παρατήρηση – πείραμα – συμπεράσματα – επαλήθευση – αποδοχή) είναι ο πλέον αντικειμενικός και αμερόληπτος τρόπος για την εξήγηση όλων των φαινομένων που συμβαίνουν γύρω μας, από τις απαρχές του σύμπαντος μέχρι σήμερα. Όσο κι αν θέλουν κάποιοι να την απαξιώσουν, θα λειτουργεί και θα εξάγει χρήσιμα συμπεράσματα για τον κόσμο μας, όπως άλλωστε κάνει εδώ και χιλιάδες χρόνια…

Συνέχεια…


Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο ιστολόγιο Τεμπέλικες σκέψεις, όπου γίνεται ο σχολιασμός.