Καλωσόρισμα

8 August 2010
Αρθρογράφος: Αόρατη Μελάνη


Από καιρό θέλω να γράψω ένα άρθρο για την άθρησκη βάπτιση. Επιτέλους αποφάσισα να γράψω κάτι με αφορμή μια επιστολή που μου έστειλε το Χοχλιδάκι, την οποία και παραθέτω στη συνέχεια (έχοντας αφαιρέσει τις αναφορές σε προσωπικά δεδομένα και άλλα στοιχεία που δεν ήταν απαραίτητα), μαζί με την απάντησή μου.

—————————————————

Η επιστολή:

Πριν από λιγες μέρες παντρευτηκα φυσικά με πολιτικό γάμο εκ πεποιθησεως. Στο γάμο μου περάσαμε τόσο ωραία και διασκεδάσαμε χωρίς το κλασσικό πανυγύρι-μυστήριο που και αν μία στο απειροελάχιστο ήμουν ένθεη, και πάλι δεν θα ήθελα να παω εκκλησία. Ακόμα και οι δικοί μου, μου έβγαλαν το καπέλο γιατί τα έκανα όλα με αγάπη και μεράκι, καλεσμένοι στην κυριολεξία ήταν μόνο φίλοι και ήταν όλα τοσο ασυνήθιστα. Περάσαμε καταπληκτικά και το ζήσαμε και το χαρήκαμε.

Φυσικά έχουν φτάσει στα αυτιά μου τα σχετικά, ότι δεν θα μας βαφτίζει κανεις τα παιδιά ή ότι δεν είναι κανονικός γάμος. Στο πρώτο απαντάω ότι δεν θα βαφτίσουμε τα παιδιά μας, και στο δεύτερο ότι το κράτος αν δεν πας να δηλωσεις το γάμο σου εκεί, ακόμα και βουδιστικός να είναι, δεν τον αναγνωρίζει, και στο κάτω κάτω προσωπική επιλογή είναι αυτά.

Σου γράφω επειδή είχες αναφερει πολλές φορες για τις ιδεες σου περί πολιτικής ονοματοδοσίας-τελετής και θα ήθελα να μου πεις, αν θες φυσικά, πώς το σκέφτεσαι.

Εγώ το σκεφτομαι ως εξης: κάλεσμα σε ενα απογευματινό τραπέζι-κοκτέιλ όπου ουσιαστικά το παιδί θα κανει “γνωριμία” με φίλους που θες. Να μοιράσεις προσκλητήρια που να λενε π.χ. “με αφορμή τη γέννηση της κόρης / του γιου μας σας καλούμε στο γεύμα κ.λπ.” και στο τέλος να τους έχεις αναμνηστικά δώρα.

Σκέφτομαι επίσης το θέμα της νονάς. Δεν εννοώ την κλασσική νονά που χρίζεται από την εκκλησία, αλλά έναν άνθρωπο που θεωρείς οτι το παιδί σου αξίζει να επενδύσει σε μία σχέση ζωής. Αν φτάσει εκείνη η ώρα θα ήθελα να επιλέξω έναν τέτοιο άνθρωπο ή δύο, στο στυλ αν μας συμβεί κάτι εκείνοι οι άνθρωποι να μεριμνήσουν για το παιδί, φυσικά με τη συγκατάθεσή του. Το πώς θα τον/την/τους λεει το παιδί μου είναι ένα άλλο θέμα. Ξέρεις καλύτερα από μένα ότι το σχολείο αναπαράγει αναπόφευκτα τα χριστιανικά πρότυπα και συμπεριφορές και οτι άλλα μπορεί να καταλάβει ένα παιδάκι 3 ετών και άλλα ένα παιδάκι 8.

Θα ήθελα να ακούσω και άλλες ιδεες τις οποίες μπορώ να μοιραστώ με φίλους που δεν θα με κρίνουν για τις επιλογές μου, απλά θα θέλουν ειλικρινά να μάθουν πώς βλέπω εγώ τα πράγματα ακόμα και ας μην σκεφτόμαστε το ίδιο. Χαίρομαι που υπάρχουν και αλλοι άνθρωποι εκεί έξω που δεν φοβούνται να μιλήσουν.

—————————————–

Η απάντησή μου:

Πρώτα απ όλα σου εύχομαι να ζήσεις ευτυχισμένη με τον σύντροφό σου όπως το ονειρευόσαστε.

Το γράμμα σου μου έδωσε μεγάλη χαρά! Χαίρομαι που υπάρχουν άνθρωποι με κέφι, μεράκι και φαντασία, και δημιουργούν τις δικές τους παραδόσεις.

Αυτό που λες για τη νονά το έχω σκεφτεί κι εγώ. Έχω μάλιστα μια φίλη που είναι άθρησκη νονά για ένα παιδάκι, επειδή ακριβώς οι γονείς του δεν θέλησαν να το βαφτίσουν, ήθελαν όμως να έχει έναν άνθρωπο που θα είναι σαν δεύτερος γονιός, ένας κατ’ επιλογήν συγγενής για το παιδί. Νομίζω πως είναι μια πολύ καλή ιδέα.

Να σου πω τώρα πως φαντάζομαι εγώ μια τελετή άθρησκης βάπτισης. Έχω διάφορες ιδέες από τις οποίες μπορείς να κρατήσεις ορισμένες ή και καμμία.

Στην αρχική εκδοχή που φαντάστηκα, υπάρχει κάποιος που συντονίζει την τελετή (το αντίστοιχο του ιερέα, ένας τελετάρχης ας πούμε). Τώρα όμως που το ξανασκέφτομαι, νομίζω ότι δεν χρειάζεται κανείς. Τη δουλειά του τελετάρχη μπορεί να την κάνει ο νονός μόνος του.

Την τελετή την ονομάζω ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ.

Ο νονός, μόλις συγκεντρωθούν οι καλεσμένοι, φέρνει στο κέντρο της αίθουσας γονείς με μωρό και παπούδες αν υπάρχουν, και λέει δυο λόγια:

«Καλωσήλθατε στη σημερινή τελετή καλοσωρίσματος και ονοματοδοσίας. Το όνομα του παιδιού επιλέχθηκε από [τους γονείς / τη νονά / άλλο πρόσωπο] επειδή [εξηγεί λόγους]. Η ονοματοδοσία έγινε ήδη στο ληξιαρχείο. Σήμερα συγκεντρωθήκαμε για να καλωσορίσουμε αυτό το παιδί στον κόσμο, να ανακοινώσουμε το όνομά του, να το γνωρίσουμε και να μας γνωρίσει. Ας του προσφέρουμε όλοι τις καλύτερες ευχές μας και ας θυμόμαστε ότι τα παιδιά είναι το μέλλον. Όπως έγραψε και ο Χαλίλ Γκιμπράν:

Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου.
Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της ζωής για Ζωή.
Για τη ζωή τους είσαι το μέσον κι όχι η αρχή·
κι ας μένουν κοντά σου – δεν ανήκουν σε σένα.
Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου,
όχι όμως και τις ιδέες σου,
γιατί ιδέες έχουν δικές τους.
Μπορείς να τους δώσεις μια στέγη στο σώμα τους,
όχι όμως και στην ψυχή τους,
γιατί η ψυχή τους κατοικεί στο σπίτι του αύριο,
που εσύ δεν μπορείς να επισκεφθής
ούτε στα όνειρά σου.
Μπορείς να προσπαθήσης να τους μοιάσης,
μην προσπαθής όμως να τα κάνεις όμοιά σου.
Γιατί η ζωή δεν πάει προς τα πίσω
και δεν σταματά στο χτες.
Είσαι το τόξο απ’ το οποίο εκτοξεύονται τα παιδιά σου
σαν ολοζώντανα βέλη.
Κάνε, τοξότη, η σαΐτα που στα χέρια κρατάς να σημαίνει χαρά.

Χαλίλ Γκιμπράν,
Απόσπασμα από το βιβλίο «Ο προφήτης»
.

Μόλις τελειώσει παίρνει το μωρό αγκαλιά και λέει απευθυνόμενος προς τους παπούδες: «Αυτοί οι άνθρωποι και οι πρόγονοί τους άνοιξαν το δρόμο για να φτάσει σήμερα κοντά μας αυτό το παιδί. Του παραδίνουν τη σκυτάλη για να συνεχίσει την πορεία προς το μέλλον. Στο όνομα όλων των προγόνων του, στο όνομα όλων των ανθρώπων που παρευρίσκονται σήμερα εδώ, στο όνομα της ανθρωπότητας, καλοσωρίζω αυτό το παιδί στον κόσμο και του δίνω το όνομα […]. Μακάρι να ζήσει μια ζωή δημιουργική, ελεύθερη και ευτυχισμένη. Από όλους εμάς, καλωσόρισες […]. Μπορείτε να περάσετε τώρα να το καλοσωρίσετε ένας-ένας και να του δώσετε τα δώρα σας.»

Ο νονός παραδίνει το μωρό στους στους γονείς λέγοντας «να σας ζήσει, να το χαίρεστε, να το δείτε ευτυχισμένο».

Στη συνέχεια όλοι οι καλεσμένοι περνούν και χαιρετούν το μωρό και του προσφέρουν το δώρο τους. Εφόσον το μωρό είναι ήρεμο και ευδιάθετο, το βάζουμε να καθίσει στη μέση ενός μαλακού χρωματιστού χαλιού και του προσφέρουμε τα δώρα του να τα ανοίξει. Αν έχει κουραστεί ή εκνευριστεί εννοείται ότι το παίρνει κάποιος και το πάει παράμερα.
Αν το μωρό στη διάρκεια της τελετής κλαίει, το παίρνει η μαμά ή ο μπαμπάς ή κάποιος άλλος και στέκεται απλώς δίπλα στον νονό μέχρι να πει τα λόγια. Αν εξακολουθεί να κλαίει, αφήνουμε τη μαμά ή τον μπαμπά ή όποιον θέλει τέλος πάντων να κάνει ό,τι νομίζει για να το καθησυχάσει, και ολοκληρώνουμε την τελετή χωρίς αυτό. Σκοπός δεν είναι να το ταλαιπωρήσουμε αλλά να το καλοσωρίσουμε!
Μοιράζονται καρφιτσούλες, μπομπονιέρες, γλυκά (ό,τι μας αρέσει). Βάζουμε μουσική και συνεχίζουμε τη γιορτή όπως επιθυμούμε.

Αυτά έχω φανταστεί εγώ, βεβαίως με τον αντίστοιχο στολισμό που θέλει ο καθένας, λουλουδάκια και λοιπά. Αν εσύ έχεις κάποιες ακόμη ιδέες, πες τις μου!

Μια φίλη μου, η άθρησκη νονά που σου έλεγα, είχε την ιδέα να βάλουμε τους καλεσμένους να σταθούν σε ζευγάρια πίσω από τους γονείς, παίρνοντας συμβολικά τη θέση των παπούδων, προπάπων, προ-προπάπων κλπ, όση ώρα γίνεται η τελετή.

Μια άλλη φίλη μου πρότεινε την ιδέα να “συστήνονται” όλοι οι καλεσμένοι στο μωρό, λέγοντας “γειά σου [όνομα παιδιού], είμαι ο [όνομα καλεσμένου], που την πήρε από κάποιο μυθιστόρημα.
Εγώ είχα την ιδέα όσο διαρκεί η τελετή να στέκονται οι καλεσμένοι σε κύκλο γύρω από το μωρό με τους γονείς και το νονό.

Όλα αυτά βέβαια εξαρτώνται και από το τι επιτρέπει ο χώρος. Επίσης, το ποίημα μπορεί να αντικατασταθεί από κάτι άλλο, και γενικώς το κείμενο αλλά και ολόκληρη η τελετή να προσαρμοστεί στις ανάγκες και τα γούστα του καθενός.

—————————————

Εδώ τελειώνει ο διάλογος με το Χοχλιδάκι. Δεν έχω να προσθέσω τίποτε στα παραπάνω, μονάχα την ελπίδα πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν το θάρρος να προτάξουν τις προσωπικές επιλογές τους έναντι της παράδοσης, το μέλλον έναντι του παρελθόντος, και να επιλέξουν να καλοσωρίσουν το παιδί τους στον κόσμο με τον δικό τους τρόπο.

Η δύναμη του παραδείγματος είναι πολύ μεγάλη. Στους περισσότερους ανθρώπους ούτε καν θα τους περνούσε από το μυαλό μια άθρησκη βάπτιση. Αν δεν γνωρίζεις ότι υπάρχει μια εναλλακτική, μια άλλη επιλογή, δεν σκέφτεσαι εύκολα να ξεφύγεις από την πεπατημένη. Αν το γνωρίζεις, μπορείς τουλάχιστον να το σκεφτείς. Και όσο πιο συχνά το βλέπεις, τόσο λιγότερο παράξενο και τόσο πιο οικείο θα φαντάζει.

Η άθρησκη βάπτιση είναι μια τελετή στα μέτρα του ανθρώπου, στα δικά μας μέτρα. Μια τελετή σχεδιασμένη από μας για μας, με αγάπη και σεβασμό για το παιδί. Μια τελετή όπου μπορούν να συμμετέχουν όλοι, ένθεοι και άθεοι, χωρίς να χρειαστεί κανείς να υποκριθεί κάτι που δεν πιστεύει. Το μόνο που χρειάζεται είναι φαντασία και απόφαση.

Αν κάποιος από εσάς το αποφασίσει, θερμά παρακαλώ, ας μας το πει!

Ας γίνει ένα ακόμη παράδειγμα για τους άλλους!

Συνέχεια…


Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο ιστολόγιο Αόρατη Μελάνη, όπου γίνεται ο σχολιασμός.