Περί τής προφητείας τού Ησαΐα (μέρος δεύτερο)

Οι λεπτομέρειες τής «προφητείας»

Μετά λοιπόν την ολοκλήρωση τής ανάλυσης των λέξεων ’almah, bethulah και παρθένος και έχοντας πάντοτε κατά νου ότι η (απλώς συνυποδηλούμενη) παρθενία τής ’almah καταφανώς δεν αφορούσε την κατάσταση στην οποία θα βρισκόταν ακόμα και μετά τη γέννηση τού Εμμανουήλ, αλλά την κατάσταση στην οποία βρισκόταν τη στιγμή που διατυπώθηκε η προφητεία, μπορούμε να προχωρήσουμε στις λεπτομέρειες τής «προφητείας»:

Η σημασία τού «ἰδού»

Όπως γνωρίζουμε, η προστακτική ιδού ανέκαθεν χρησιμοποιούνταν ως δεικτικό μόριο, γεγονός που αναπόφευκτα εγείρει το εξής ερώτημα: Ο Ησαΐας ΠΟΙΑΝ έδειχνε όταν έλεγε «ἰδοὺ ἡ παρθένος»; Κι όποιαν κι αν έδειχνε, πώς συνδέεται η κατά αιώνες μεταγενέστερη Παναγία με την υπόθεση;

Το αντεπιχείρημα πάντως εδώ είναι ότι στην προφητεία επικαλύπτεται το παρόν με το μέλλον και συνεπώς δεν είναι απαραίτητο ο Ησαΐας να αναφερόταν σε κάποια συγκεκριμένη κοπέλα που έστεκε εκεί μπροστά του ۬ η εξήγηση αυτή ωστόσο είναι σαφές ότι δεν μπορεί να ιδωθεί διαφορετικά παρά ως μια δικολαβίστικη υπεκφυγή που κατά αθέμιτο τρόπο αφήνει ευρύτατατο πεδίο ερμηνειών προς όφελος των χριστιανών και καταστρατηγεί κάθε έννοια ισότιμης συζήτησης.

Η ακατανόητη απορία

Όσον αφορά τώρα το επιχείρημα τού Μεγάλου Βασιλείου που συχνά επικαλούνται οι χριστιανοί («Πού θα ήταν το θαύμα, αν μια παντρεμένη γυναίκα γινόταν μητέρα παιδιού;»), στην πραγματικότητα ο όλος συλλογισμός είναι δομημένος πάνω σε ένα καταφανέστατο λογικό σφάλμα. Ο Ησαΐας, βλέπετε, έκανε λόγο για ένα «σημείον», για ένα σημάδι δηλαδή όπως χαρακτηρίζεται το θαύμα στη βιβλική γλώσσα, και όχι για «θαύμα μέγα και καταπληκτικόν» όπως πλειοδοτεί στην ερμηνεία του ο Κολιτσάρας [8]! Δε μίλησε λοιπόν ο Ησαΐας για «σημεία και τέρατα», αλλά απλώς για ένα «σημείον». Ως εκ τούτου το ερώτημα τού Μεγάλου Βασιλείου στην πραγματικότητα δεν έχει νόημα παρά μόνο αν προϋποτεθεί εξαρχής ότι η προφητεία δε θα μπορούσε να αναφέρεται σε τίποτε άλλο παρά στη γέννηση ενός παιδιού από μιαν ανέγγιχτη παρθένο. Αν μετατόπιζε όμως κανείς την οπτική του γωνία έστω και λίγες μόνο μοίρες παραπέρα, θα μπορούσε να δει τα πράγματα εντελώς διαφορετικά αφού θα αναγνώριζε με φρίκη το ενδεχόμενο το «σημείο» για το οποίο μίλησε ο Ησαΐας, να μην ήταν τελικά αυτή καθαυτή η γέννηση τού παιδιού (και δη με τον γνωστό υπερφυσικό τρόπο), αλλά τα συγκλονιστικά γεγονότα που θα επισυνέβαιναν λίγο αργότερα: η διάλυση δηλαδή τής συμμαχίας μεταξύ Ρασείμ και Φακεέ!

Και πράγματι, ακολουθώντας βήμα-βήμα τη ροή των γεγονότων, βλέπουμε να προκύπτει ένα εντελώς διαφορετικό συμπέρασμα απ’ αυτό που συνάγουν οι υπέρμαχοι τής προφητείας. Γιατί ποιος ήταν ο κίνδυνος για την Ιερουσαλήμ; Η συμμαχία μεταξύ Σαμάρειας και Συρίας. Τι υποσχέθηκε ο Γιαχβέ μέσω τού Ησαΐα στον Άχαζ; Ότι τα σχέδια των εχθρών τού Οίκου τού Δαβίδ δεν επρόκειτο να πραγματοποιηθούν. Το «σημείο» που έπρεπε να ζητήσει ο Άχαζ, τι ακριβώς θα πιστοποιούσε; Μα ακριβώς αυτά για τα οποία έγινε λόγος πιο πάνω, τη ματαίωση δηλαδή των ύπουλων σχεδίων τού Ρασείμ και τού Φακεέ!

Κι έρχεται λοιπόν στο σημείο αυτό η περιβόητη «προφητεία» και λέει αυτολεξεί ότι όλα αυτά που υποσχέθηκε ο Θεός, πολύ σύντομα θα γίνονταν πραγματικότητα – προτού καν το παιδί που θα γεννούσε «αυτή εδώ η κοπέλα» (τη δείχνει!), μάθαινε να διακρίνει το καλό απ’ το κακό! Το ίδιο δε το όνομα τού παιδιού θα συμβόλιζε την υποσχεθείσα βοήθεια θεόθεν: «᾿Εμμανουήλ – μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός».

Εμμανουήλ ή/(και;) Ιησούς;

Όσον αφορά τώρα τη διαφοροποίηση τού ονόματος τού Μεσσία (Ιησούς έναντι Εμμανουήλ), τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο. Γράφει λοιπόν ο Χρυσόστομος για να εξηγήσει τη σαφή ανακολουθία: «Δεν είπε ‘‘θα ονομάσης”, αλλά ‘‘θα ονομάσουν”, οι απλοί άνθρωποι, δηλαδή η απλή πραγματικότης. […] Το ‘‘καλέσουσιν Εμμανουήλ” δεν σημαίνει λοιπόν τίποτε άλλο παρά ότι θα ιδούν τον Θεόν μεταξύ των ανθρώπων». Γράφει όμως και ο Ι. Κολιτσάρας στην από την Ιερά Σύνοδο τής Εκκλησίας τής Ελλάδος εγκεκριμένη ερμηνεία του: «[…] Ἡ εντολή ‘‘καλέσεις” σύμφωνα μέ τή γνώμη τῶν πλείστων ἐρμηνευτῶν δίνεται στήν Παναγία Παρθένο. […] Αὐτή θά τοῦ ἔδινε τό ὄνομα. [ …] Καί αὐτό τό ὄνομα ‘‘᾿Εμμανουήλ” θά ἔδινε ἡ πανάχραντος καί ἀειπάρθενος Μητέρα. […] Οἱ ἑβδομήκοντα μεταφράζουν: ‘‘Καί καλέσεις τό ὄνομα αὐτοῦ ᾿Εμμανουήλ” κ.λπ. τό ὁποῖο δέν μπορεί νά ἀναφέρεται παρά μόνο στήν Παρθένο» [9].

Πώς μπορεί λοιπόν να εξηγηθεί η ύπαρξη των δύο αυτών αλληλοαναιρούμενων (και όχι αλληλοσυμπληρούμενων) ερμηνειών; «Καλέσουσι» λέει ο Ησαΐας στην εκδοχή τού Κατά Ματθαίον, Α΄ 23, «καλέσεις» ο άγγελος λίγες μόνο γραμμές πιο πάνω! Και μετά αρχίζει το μπέρδεμα: προκρίνει ο Χρυσόστομος το «καλέσουσι» αγνοώντας το«καλέσεις» και χτίζει πάνω σ’ αυτό μια θεωρία. Κι έρχονται μετά οι ερμηνευτές και με την έγκριση τής επίσημης Εκκλησίας κάνουν ακριβώς το αντίθετο: επιλέγουν δηλαδή το «καλέσεις» και παρακάμπτουν το «καλέσουσι» πετώντας έτσι στον κάλαθο των αχρήστων όλα αυτά που είχε ήδη γράψει ο Χρυσόστομος για το ζήτημα αιώνες πριν κι αφήνοντας το γεγονός των διαφορετικών ονομάτων χωρίς πειστική εξήγηση!

Το πρόβλημα λοιπόν παραμένει: κατά τα Ευαγγέλια ο Ιησούς γεννήθηκε, μεγάλωσε, έδρασε, σταυρώθηκε, αναστήθηκε και αναλήφθηκε μ’ αυτό ακριβώς το όνομα: Ιησούς, δηλαδή «ο Θεός σώζει» ή «ο Θεός είναι σωτηρία» (αλλά και ως «Χριστός» βεβαίως). Το προφητευθέν Εμμανουήλ όμως, τι απέγινε τελικά; Το εκπληκτικό δε είναι ότι στο Κατά Ματθαίον ενώ ο αρχάγγελος ενημερώνει τον Ιωσήφ για την επικείμενη γέννηση ορίζοντας τον μάλιστα και ονοματοθέτη [10] και παρ’ όλο που αιτιολογεί με σαφήνεια την επιλογή τού ονόματος Ιησούς, στους στίχους που ακολουθούν αμέσως παρακάτω, έκπληκτοι διαβάζουμε ότι όλα αυτά έγιναν για να εκπληρωθεί η προφητεία τού Ησαΐα (η οποία βέβαια εντελώς διαφορετικά πράγματα έλεγε)!

Για να συνοψίσουμε δηλαδή, εάν ο Εμμανουήλ τής προφητείας κι ο Ιησούς ταυτίζονται, ποιος έδωσε τελικά το όνομα: η Παναγία, ο Ιωσήφ ή οι «απλοί άνθρωποι, δηλαδή η απλή πραγματικότης», όπως ερμήνευσε ο Χρυσόστομος; Και αν ισχύει το τελευταίο, ποια απ’ τις δύο πραγματικότητες θα καθόριζε τελικά το όνομα: η παρουσία τού Θεού ανάμεσα στους ανθρώπους (Εμμανουήλ) ή η σωτηρία τού κόσμου από τις αμαρτίες (Ιησούς); Το αντεπιχείρημα ότι από τη στιγμή που η μία διατύπωση (καλέσουν) εμπεριέχει την άλλη (καλέσεις) και συνεπώς ο πληθυντικός περιλαμβάνει και την Παναγία, είναι σαφές ότι δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική αφού στην πραγματικότητα επιχειρεί δικολαβίστικα να παρακάμψει την κραυγαλέα αντίφαση. Το απόσπασμα όμως από τα σχόλια τού Κολιτσάρα που παρατέθηκε πιο πάνω, είναι σαφέστατο και δεν επιδέχεται παρερμηνεία:

«Ἡ ἐντολή ‘‘καλέσεις” σύμφωνα μέ τή γνώμη τῶν πλείστων ἐρμηνευτῶν δίνεται στήν (σ.σ. όχι: ΚΑΙ στην) Παναγία Παρθένο.[…] Αὐτή (σ.σ. όχι: ΚΑΙ αυτή) θά τοῦ ἔδινε τό ὄνομα. [ …] Καί αὐτό τό ὄνομα ‘‘᾿Εμμανουήλ” θά ἔδινε ἡ (σ.σ. όχι: ΚΑΙ η) πανάχραντος καί ἀειπάρθενος Μητέρα. […] Οἱ ἑβδομήκοντα μεταφράζουν: ‘‘Καί καλέσεις το ὄνομα αὐτοῦ ᾿Εμμανουήλ” κ.λπ. το ὁποῖο δέν μπορεί νά ἀναφέρεται παρά μόνο στήν Παρθένο».

Όπως και να ’χει, αυτό που μπορούμε να κρατήσουμε ως γεγονός αδιαμφισβήτητο είναι ότι με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, τελικά μόνο η μία απλή πραγματικότητα επικράτησε. Η ετέρα τής προφητείας, βγήκε μία και μοναδική φορά υπόπτως από τη ναφθαλίνη και μετά έπεσε μυστηριωδώς σε λήθη. Αναρωτιέται κανείς γιατί…

Τι ακριβώς σημαίνει το harah

Μια άλλη σημαντική παράμετρος τής προφητείας έχει να κάνει με τη σημασία τής λέξης harah που στο επίμαχο εδάφιο μεταφράστηκε «ἐν γαστρὶ ἕξει», αποδόθηκε δηλαδή ως ρήμα και μάλιστα στον μέλλοντα. Ας δούμε όμως λίγο το εβραïκό κείμενο: «Hinneh ha-almah harah v’yoledet bein v’kara’t sh’m o “Immanu’el” […]»

Σύμφωνα με τους γνώστες τής Εβραϊκής, η συγκεκριμένη λέξη μπορεί να είναι είτε ουσιαστικοποιημένο επίθετο που σημαίνει έγκυος είτε παρακείμενος του μεταβατικού ρήματος hé-resh-hé («καθιστώ έγκυο») στο 3ο (αρσενικό) πρόσωπο τού ενικού. Το εν λόγω ρήμα ωστόσο απαντά και ως αμετάβατο με τη σημασία «συλλαμβάνω». Στην περίπτωση αυτή όμως ο παρακείμενος του στο 3ο (θηλυκό) πρόσωπο τού ενικού δεν είναι harah, αλλά haretah, όπως συναντάται φερ’ ειπείν στο Γένεσις, ΙΣΤ΄ 4. Συνεπώς το harah στο Ησαΐας, Ζ΄ 14 σίγουρα ΔΕΝ είναι όπως συχνά υποστηρίζεται, παρελθοντικός τύπος με τη σημασία «συνέλαβε/έχει συλλάβει», ούτε όμως και μέλλοντας όπως διατείνονται οι χριστιανοί. Αν ήταν, θα έπρεπε να έλεγε tahar. Κι αφού δεν υπάρχει ούτε το tahar, αλλά ούτε και το vav το οποίο έχει την ιδιότητα να αντιστρέφει τον χρόνο από το παρελθόν στο μέλλον και αντίστροφα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το harah στο συγκεκριμένο εδάφιο (αλλά και σε πολλά άλλα ακόμη) είναι απλώς επίθετο.

Υπάρχει ωστόσο μια ιδιαιτερότητα: Ανάμεσα στο «Ηinneh ha-almah» και στο «harah» δεν υπάρχει κανένα ρήμα! Αυτό δηλαδή που λέει το εβραïκό κείμενο, τυπικά είναι: «Η κοπέλα αυτή ___ έγκυος» πράγμα που σημαίνει ότι ο απών ρηματικός τύπος τού είναι θα πρέπει να συναχθεί από τα συμφραζόμενα. Μπορεί να είναι στον ενεστώτα, μπορεί σε παρελθοντικό χρόνο, μπορεί όμως και στον μέλλοντα. Ωστόσο:

Στο Γένεσις, ΙΣΤ΄ 11 το επίθετο harah μεταφράστηκε «ἐν γαστρὶ ἔχεις», στο Γένεσις, ΛΗ΄ 24 «ἐν γαστρὶ ἔχει», ενώ στο Γένεσις ΛΗ΄ 25 και στο Βασιλειών Β΄ ΙΑ΄ 5 «ἐν γαστρὶ ἔχω». Παντού ενεστώτας δηλαδή. Στο Έξοδος, ΚΑ΄ 22 δε καθώς και στο Ησαΐας, ΚΣΤ΄ 17 η λέξη δε μεταφράστηκε καν ως ρήμα, αλλά αποδόθηκε με τις ουσιαστικοποιημένες μετοχές ενεστώτα «ἐν γαστρὶ ἔχουσαν» και «ὠδίνουσα» αντίστοιχα, ενώ στο Α΄ Βασιλειών Δ΄ το «harah lalat» μεταφράστηκε «συνειληφυῖα τοῦ τεκεῖν», αποδόθηκε δηλαδή με παρελθοντικό χρόνο. Περίπτωση χρήσης τού harah με αναφορά στο μέλλον φαίνεται να υπάρχει μόνο στο Κριταί ΙΓ΄ 5-7 [11], ενώ ακόμα και στο πολυσυζητημένο εδάφιο τής προφητείας κάποια σημεία μάς εμβάλλουν σε σκέψεις. Καταρχάς τα συμφραζόμενα σε καμία περίπτωση δεν επιβάλλουν μέλλοντα ۬ το χωρίο εξηγείται μια χαρά και με ενεστώτα, κάτι που άλλωστε
-όπως είδαμε- συνάδει απόλυτα και με τη χρήση του harah σε άλλα εδάφια. Πέραν τούτου το «ha-almah harah» κάλλιστα θα μπορούσε να γίνει δεκτό και ως επιθετικός προσδιορισμός («έγκυος νέανις»). Στην περίπτωση αυτή βέβαια δεν θα απαιτούνταν κανένα ρήμα για την κατανόηση τής φράσης (όπως ακριβώς και στο Έξοδος, ΚΑ΄ 22 με το «ishah harah»).

Όπως και να ’χει όμως, ακόμα κι αν συμφωνήσουμε ότι όντως πρόκειται για αναφορά στο μέλλον, ο τύπος v’yoledet (Ο΄: «τέξεται») που χρησιμοποιήθηκε, στην πραγματικότητα είναι μετοχή ενεστώτα και αναφέρεται σε μια ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗ κατάσταση, σε κάτι δηλαδή που πρόκειται να συμβεί στο εγγύς (και όχι στο απώτερο) μέλλον!

Ταχέως σκύλευσον, οξέως προνόμευσον

Σημαντικό ζήτημα τέλος αποτελεί και η ταυτότητα τού «Μαχέρ-σαλάλ-χας-βαζ», τού αγοριού δηλαδή εκείνου για το οποίο γίνεται λόγος αμέσως μετά την ολοκλήρωση τής προφητείας και την έναρξη τού κεφαλαίου Η΄. Οι περισσότεροι χριστιανοί λοιπόν θεωρούν -ορθώς βέβαια- ότι επρόκειτο για το παιδί τού Ησαΐα με την «προφήτιδα», αποκλείοντας ωστόσο οποιαδήποτε σχέση με τον Εμμανουήλ που είχε προφητευτεί νωρίτερα. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν και άλλοι που ταυτίζοντας την «προφήτιδα» με την ’almah τού Ησαΐας, Ζ΄ 14, θεωρούν ότι το παιδί με το πολεμοχαρές όνομα «Ταχέως σκύλευσον, ὀξέως προνόμευσον» και ο Εμμανουήλ στην πραγματικότητα ήταν το ίδιο ακριβώς άτομο! Είτε έτσι όμως είτε αλλιώς οι διαπιστώσεις που ανενδοίαστα μπορούν να επισημανθούν εδώ είναι οι εξής:

1ον: Ανάμεσα στα σχετιζόμενα με τα δύο παιδιά εδάφια υπάρχουν μεν διαφορές, αλλά και αξιοσημείωτες συγκλίσεις.

2ον: Όσοι θεωρούν λανθασμένη τη μεταφραστική απόδοση τού harah με τον μέλλοντα «ἐν γαστρὶ ἕξει» και αντιπροτείνουν παρελθοντικό χρόνο (συνέλαβε), ταυτίζοντας την ίδια στιγμή την περιβόητη ’almah τού Ζ΄ με την προφήτιδα τού Η΄, οδηγούνται σε αδιέξοδο, αφού το Ησαΐας, Η΄ 3 λέει «ἐν γαστρί ἔλαβε», τοποθετεί δηλαδή τη σύλληψη εντός ενός μεταγενέστερου χρονικού πλαισίου απ’ αυτό που υποτίθεται πως συνάγεται από το harah! Αν όμως δεχθούμε την επικρατέστερη ερμηνεία και το harah όντως αναφέρεται σε μελλοντικά γεγονότα, τότε ασφαλώς τα πράγματα αλλάζουν αφού η προαναφερθείσα αντίφαση αυτόματα εξαφανίζεται.

3ον: Η επισήμανση ότι η μητέρα τού Εμμανουήλ σε αντίθεση με τη μητέρα τού «Ταχέως σκύλευσον, ὀξέως προνόμευσον» ήταν άγνωστη, δεν τεκμηριώνει κατ’ ανάγκη διαφορά, διότι η «προφήτις» στο Ησαΐας, Η΄ κάνει την εμφάνισή της κάπως ξαφνικά, σαν να είχε ήδη γίνει λόγος γι’ αυτήν πρωτύτερα.

4ον: Η ασυμφωνία των ονομάτων δεν είναι απαραίτητα πρόβλημα. Μπορεί άνετα να εξηγηθεί με την ίδια ακριβώς επιχειρηματολογία που εφαρμόζουν οι χριστιανοί όταν τοποθετούνται επί τού ζητήματος των διαφορετικών ονομάτων «Εμμανουήλ» και «Ιησούς».

5ον: Στο Ησαΐας, Η΄, το κεφάλαιο δηλαδή τού «Μαχέρ-σαλάλ-χας-βαζ», στα εδάφια όπου προφητεύονται οι επιδρομές των Ασσυρίων κατά τού Οίκου τού Δαβίδ επανεμφανίζεται δύο φορές το όνομα «Εμμανουήλ», όχι όμως εβραïστί αλλά μεθερμηνευόμενο ως «μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός»!

Ασφαλώς πολλοί θα απορρίψουν το ενδεχόμενο να πρόκειται εδώ περί ονομάτων – άλλωστε ούτε καν με κεφαλαίο δεν είναι γραμμένα. Προβληματισμό ωστόσο προκαλεί το γεγονός ότι ενώ στα χωρία 5-7 τα λόγια τού Γιαχβέ μεταφέρονται από τον Ησαΐα στο 2ο πρόσωπο πληθυντικού, στο αμέσως επόμενο εδάφιο και συγκεκριμένα αμέσως πριν από το «μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός», χρησιμοποιείται ξαφνικά 2ο ενικού: «τό πλάτος τῆς χώρας σου»! Γιατί άραγε;

Εκτός αυτού νομίζω ότι παραείναι σύμπτωση σ’ ολόκληρη τη Βίβλο και εν μέσω τόσων και τόσων δεινών να συναντάμε την καθησυχαστική διαβεβαίωση «μεθ’ ημῶν ὁ Θεός» μόνο δύο φορές κι αυτές ειδικά μετά την «προφητεία» για τη γέννηση τού συνονόματου «Εμμανουήλ»!

6ον: Και για τα δύο αγόρια προφητεύτηκε ότι θα σηματοδοτούσαν τα ίδια ακριβώς δραματικά γεγονότα: την κατατρόπωση των Ρασείμ και Φακεέ από τα στρατεύματα των Ασσυρρίων και την εισβολή των τελευταίων στο βασίλειο τού Οίκου τού Δαβίδ. Η διατύπωση αμφοτέρων των προφητειών παρουσιάζει μάλιστα σημαντικότατες ομοιότητες και υποδηλώνει ότι όλα αυτά επρόκειτο να συμβούν πάρα πολύ σύντομα, ουσιαστικά στα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών!

Όπως και να ’χει…

Όπως και να ’χει, είτε ο «Ταχέως σκύλευσον, ὀξέως προνόμευσον» και ο «Εμμανουήλ» ήταν το ίδιο ακριβώς πρόσωπο είτε δύο διαφορετικά, ένα είναι το σίγουρο: τα γεγονότα που θα συνόδευαν τη γέννησή τους σε καμία περίπτωση δε δύνανται να τοποθετηθούν στην εποχή τού Ιησού ή να συνδεθούν με το έργο του. Διότι όπως επισημάνθηκε πιο πάνω, ακολουθώντας τη ροή των γεγονότων από την αρχή τού Ησαΐας, Ζ΄ 14 μέχρι και το τέλος, βλέπουμε ξεκάθαρα ότι όλα αυτά για τα οποία γίνεται λόγος, αναφέρονται πέραν πάσης αμφιβολίας σε μία απολύτως συγκεκριμένη προχριστιανική εποχή: τότε που η Ιουδαία, υπό τη βασιλεία τού Άχαζ, απειλούνταν από τη συμμαχία Συρίας και Ισραήλ. Τότε λοιπόν ο Γιαχβέ μέσω τού Ησαΐα υποσχέθηκε ότι δε θα άφηνε αβοήθητο τον λαό του (εδ. 3-10) και για τού λόγου το αληθές υπέδειξε, ή μάλλον, επέβαλε στον Οίκο τού Δαβίδ ένα «σημείο» (εδ. 11-13): τη γέννηση τού Εμμανουήλ (εδ. 14). Πολύ σύντομα δε, προτού το παιδί καλά-καλά θα ήταν σε θέση να ξεχωρίζει ανάμεσα στο καλό και στο κακό, η συμμαχία των απολύτως συγκεκριμένων εχθρών θα κατέρρεε (εδ. 15-16). Θα ακολουθούσε όμως μια νέα, επίσης απολύτως συγκεκριμένη δοκιμασία με την επέλαση των Ασσυρίων κατά τής Ιουδαίας (εδ. 17-20) και την ερήμωση τής χώρας (εδ. 21-25). Αφού όμως τα γεγονότα τού «Μαχέρ-σαλάλ-χας-βαζ» πασιφανώς ταυτίζονται με τα γεγονότα τού Εμμανουήλ και τα πρώτα αφορούν ξεκάθαρα μια εντελώς συγκεκριμένη εποχή αρκετούς αιώνες πριν από τη γέννηση τού Ιησού, τι πιο λογικό από το να συναγάγουμε ότι προφανώς το ίδιο θα ισχύει και για τα δεύτερα;

Είναι λοιπόν σαφές ότι δεν αρκεί να λέν’ οι χριστιανοί: «Εμείς αυτό πιστεύουμε», αφού το τι πιστεύουν είναι ήδη ευρέως γνωστό. Αυτό που είναι ακόμα προς διερεύνηση είναι για ποιους ακριβώς λόγους το πιστεύουν!

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

8	Αγία Γραφή Βίβλος, τ. 5, σ. 22
9	Ομ., σ. 20, 24
10	Ομ., τ. 6, σ. 8
11	Εδώ παρά τον ενεστώτα «ἐν γαστρὶ ἔχεις», τα συμφραζόμενα υποδεικνύουν μάλλον μέλλοντα. Σε κάποιες διαδικτυακές εκδοχές των Ο΄ πάντως, βλέπουμε στη θέση τού ενεστώτα «ἔχεις» πράγματι τον μέλλοντα «ἕξεις»