Θρησκευτικά παράλογα και αθεϊστική λογική

Θα αφήσω όμως τις γενικευμένες εισαγωγές για να περάσω στο ‘ζουμί’. Νομίζω πως θα συμφωνήσετε μαζί μου αν πω πως ο καθένας πιστεύει στο θεό που του δίδαξαν, έτσι δεν είναι; Ανά τον κόσμο αυτό βλέπουμε. Σε κάθε χώρα, τόπο και χρόνο διαφορετικοί θεοί: άλλοι ανθρώπινοι, άλλοι με μορφή ζώων, άνδρες και γυναίκες, με πολλά χέρια και κεφάλια, καλοί και κακοί, δημιουργοί και καταστροφείς. Γεγονός: Ταυτόχρονη οικουμενική διάδοση ενός Θεού ποτέ δεν υπήρξε. Παρατηρήσαμε στο παρελθόν τους χριστιανούς με τις σταυροφορίες και τους μουσουλμάνους με πολέμους στην Αφρική και την Μέση Ανατολή να κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να διαδώσουν παντού τον ένα αληθινό Θεό, αλλά μάλλον και οι δύο απέτυχαν. Που θέλω να καταλήξω: από την στιγμή που ο Θεός αναθέτει την αποστολή του προσηλυτισμού σε ανθρώπους (Ιησού/Αποστόλους και Μωάμεθ αντίστοιχα), γίνεται εξ ορισμού αυτονόητο ότι η θεία έμπνευση και γνώση είναι θέμα μαθησιακής διδασκαλίας από άνθρωπο σε άνθρωπο και όχι κάποιας θείας ή μαγικής παρέμβασης στα μυαλά των ανθρώπων (όπως π.χ. είχε γίνει με τους Απόστολους την ημέρα της Πεντηκοστής, όπου εμφανίστηκε το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή πύρινων γλωσσών πάνω από τα κεφάλια τους – Πράξεις, 2:1-3). Επομένως, αν εγώ ζω κάπου στον Αμαζόνιο σαν αγριάνθρωπος όλη μου τη ζωή αγνοώντας όλες τις θρησκείες, τότε δεν θα ήταν αδικία να πάω στην Κόλαση όταν πεθάνω; Αφού κανείς δεν μου είπε τι να πιστέψω και τι ακριβώς να κάνω στη ζωή μου. Και βέβαια κανένας δεν μου είπε ποιος θεός είναι ο σωστός… κρίμα δεν θα είναι να πεθάνω και να μάθω ότι είχα διαλέξει τον μίστερ ζονκ;

Θυμίζει εκείνο το παλιό ανέκδοτο με τον καθολικό και τον Εσκιμώο και νομίζω ότι πάει κάπως έτσι:

– Καθολικός Ιεραπόστολος: Κατάλαβες τώρα τέκνον μου γιατί τώρα πρέπει να πιστεύεις στον Θεό; Θα σε τιμωρήσει αν δεν το κάνεις.
– Εσκιμώος: Δε μου λες… αν δεν είχα επίγνωση όλων αυτών που μου είπες, θα πήγαινα στην Κόλαση;
– Καθολικός Ιεραπόστολος: Εεε… μάλλον όχι…
– Εσκιμώος: Ε τότε ρε γιατί μου τα είπες;!

Βέβαια, ο καλός και πιστός χριστιανός σε αυτό το σημείο νομίζει πως μπορεί να αντιπαρέλθει με ευκολία λέγοντας κάτι του τύπου ‘Δεν έχει σημασία, όταν πεθάνεις θα κληθείς ενώπιον του Θεού και αν μετανοήσεις ειλικρινά, θα πας στο Παράδεισο, αν όχι, στη Κόλαση’. Εκτός του ότι αυτό το επιχείρημα ακούγεται σαν παραμύθι για μικρά παιδιά, να ρωτήσω το εξής: Ας θεωρήσουμε ότι ο Χριστιανός Θεός είναι ο σωστός. Εφόσον μια λάθος θρησκεία και ο αθεϊσμός είναι θέμα προσωπικής επιλογής, όταν πεθάνει π.χ. ένας άθεος και ένας μουσουλμάνος θα τους τεθεί το ίδιο ερώτημα: αν μετανοούν. Μα τότε ποιος ο λόγος να ζήσω χριστιανικά στην επίγεια ζωή; Θα ζήσω στη Γη όπως γουστάρω, και όταν πεθάνω θα μετανοήσω και θα πάω στον Παράδεισο. Αλλά βέβαια αυτές είναι ανήθικες σκέψεις, ντροπή μου…

Κάθε θρησκεία θα μας ήθελε για δικό της, έτσι δεν είναι; Το θέμα είναι πως όπου γεννηθείς πιστεύεις και στον τοπικό θεό. Να τονίσουμε και κάτι πολύ σημαντικό: βλέπουμε από στατιστικές και τις ειδήσεις πως συνεχώς υπάρχουν μετατάξεις από θρησκεία σε θρησκεία, πράγμα που απλώς επιβεβαιώνει πόσο αφελές είναι να λες ‘ιδού, 10.000 μουσουλμάνοι φέτος έγιναν χριστιανοί, είδαν το φως το αληθινό!’ ή ‘ιδού, 100.000 χριστιανοί έγιναν βουδιστές, είδαν το φως το αληθινό!’. Λυπάμαι φίλοι μου θεϊστές που θα το πω, αλλά είναι απλώς οι επιρροές του περιβάλλοντος και η επαφή με διάφορους ανθρώπους που κάνει κάποιον άνθρωπο να αλλαξοπιστήσει και όχι κάποια ανώτερη δύναμη. Π.χ. στην Αγγλία όπου υπάρχουν πολλοί μουσουλμάνοι κυρίως Πακιστανικής καταγωγής, είναι πολλοί οι Βρετανοί που εξισλαμίζονται. Παρομοίως και στην κακομοίρα, κατακαημένη ήπειρο Αφρική, όπου υπάρχουν πολλές περιπτώσεις εκχριστιανισμού μουσουλμάνων.

Εμένα προσωπικά μου προκαλεί αποστροφή το γεγονός ότι κυρίως οι 3 μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες έχουν κοινό άξονα το γεγονός ότι μονάχα εκείνες είναι οι αληθινές και μοναδικοί φορείς της απόλυτης γνώσης και αλήθειας πίσω από τα πάντα. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο: και στις 3 δεν τίθεται θέμα αμφισβήτησης από τον πιστό, ειδάλλως η ποινή είναι θάνατος! (Ισλάμ: Κοράνι 3:72, Εβραϊσμός: Δευτερονόμιο 14:20, Χριστιανισμός: Πράξεις 3:23). Βέβαια σήμερα μόνο το Ισλάμ είναι απόλυτο όσον αφορά την τήρηση της ανωτέρω θείας εντολής για τους αποστάτες, παλιότερα όμως ίσχυε και για τους τρεις.

Γιατί ξεχώρισα στην προηγούμενη παράγραφο τις 3 μονοθεϊστικές θρησκείες από τις υπόλοιπες; Είναι απλά το γεγονός ότι οι περισσότερες παλιές πολυθεϊστικές θρησκείες (Ινδουισμός, ινδιάνικες λατρείες, παλιές ευρωπαϊκές λατρείες/μυθολογίες) αλλά και αυτές που είχαν σαν βάση την φιλοσοφική αναζήτηση (Βουδισμός, Σιντοϊσμός, Ζωροαστρισμός) έχουν πολύ εντονότερο το χαρακτήρα της λατρείας παρά του δόγματος. Επιπλέον παρατηρήστε το εξής: σε αυτές τις παλιές πολυθεϊστικές λατρείες (όπως άλλωστε και στην αρχαιοελληνική) υπάρχουν θεοί που ναι μεν δημιουργούν τον κόσμο, αλλά κατόπιν αυτού δεν είναι το άλφα και το ωμέγα για τους ανθρώπους. Στις 3 μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες ο θεός δεν είναι απλά τα πάντα: είναι δημιουργός των πάντων, βρίσκεται πίσω από κάθε απειροελάχιστο μόριο του κόσμου, είναι πίσω από κάθε νανοδευτερόλεπτο που πέρασε-περνάει-θα περάσει, είναι πίσω από κάθε γεγονός που συμβαίνει στον κόσμο καλό ή κακό (Victor J. Stenger, “God: The Failed Hypothesis”). Αυτός υποθέτω είναι και ο λόγος που οι θρησκείες μας τον πασάρουν σαν την απόλυτη δύναμη στην οποία πρέπει να πιστεύουμε και δεν χρειαζόμαστε τίποτα άλλο στη ζωή μας. Α! να μην ξεχάσω ότι αυτός ο Θεός πρέπει να μένει πάντα ασαφήνιστος, χωρίς ορισμό, μέσα στη σφαίρα του υπερφυσικού και γενικά όλων των πραγμάτων που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε καθότι το μυαλό μας παραείναι ποταπό για να καταλάβει το θείο σχέδιο.

Πάμε παρακάτω. Με λίγες μόνο ώρες αφιερωμένες στην αναζήτηση του youtube, έμεινα έκπληκτος πόσα βίντεο υπάρχουν με θεματολογία την ‘απώλεια ηθικής των άθεων’. Σωστά διαβάσατε, οι άθεοι για τους χριστιανούς δεν έχουν ηθικές αξίες. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι εκεί έξω που πιστεύουν ότι το να είσαι ηθικός, να αγαπάς, να δίνεις, να συγχωρείς και γενικά να φέρεσαι σωστά είναι αποκλειστικό προνόμιο των θρησκευόμενων και αν υπάρχουν άθεοι που είναι ηθικοί, είναι γιατί πρώτα ήταν χριστιανοί και μετά εγκατέλειψαν την πίστη τους. Μάλιστα… με άλλα λόγια, οι ηθικές αξίες δεν γεννιούνται μέσα από την επαφή, τριβή, κοινή εμπειρία και διάφορες συνδιαλλαγές μεταξύ των ανθρώπων μέσα σε ένα κοινωνικό σύνολο που προσπαθούν να βελτιώσουν τις ζωές τους, αλλά μαγικά δοσμένες από ένα υπέρτατο ον που κανείς δεν έχει δει αλλά σίγουρα υπάρχει και κανονίζει τα πάντα. Η απόδειξη όμως ότι οι ηθικές μας αξίες είναι καθαρά προϊόν του τρόπου ζωής μας γίνεται αντιληπτό από το να γνωρίσουμε άλλους πολιτισμούς του κόσμου μας. Αν ήμασταν Ινδοί, θα το θεωρούσαμε σωστό να παντρευτούν τα παιδιά μας στα 12. Αν ήμασταν Εβραίοι θα το θεωρούσαμε λάθος να φάμε χοιρινό. Αν ζούσαμε στη Μοζαμβίκη, πολύ πιθανό να τρώγαμε κανέναν άνθρωπο που και που (φυλές ανθρωποφάγων ακόμη υπάρχουν). Αν ήμασταν Εσκιμώοι θα το θεωρούσαμε υποχρέωσή μας να δώσουμε την γυναίκα μας για σεξ για ένα βράδυ στον φιλοξενούμενό μας και τέλος, σε άλλες εποχές θα μας ήταν αδιάφορο αν σκοτώναμε ή βιάζαμε γυναίκες και πολλές φορές θα μέναμε ατιμώρητοι βάσει νόμου (μήπως σε μερικά κράτη αυτό συμβαίνει ήδη;).

Λογικό είναι λοιπόν να ρωτήσουμε κατόπιν αυτών έναν Πατέρα της Εκκλησίας, για ποια ακριβώς ηθική μιλάμε όταν λέμε χριστιανική ηθική; Αυτήν που λέει ότι αν κάποιος σε κλέψει δεν πρέπει να επιχειρήσεις να πάρεις τα λεφτά σου πίσω (Λουκάς, 6:30); Αυτήν που λέει να μισήσω την οικογένειά μου αλλά και την ίδια τη ζωή μου (Λουκάς, 14:26); Ή μήπως αυτή που λέει ότι το δικό μου φως λάμπει περισσότερο από των άλλων ανθρώπων (Ματθαίος, 5:16); Δεν είναι ανήθικο να ανακουφίζομαι από την σκέψη ότι ο Ιησούς πέθανε για τα δικά μου αμαρτήματα, μιας και έτσι τον θεωρώ – έμμεσα – αποδιοπομπαίο τράγο για δικά μου λάθη; (Christopher Hitchens, ‘God Is Not Great’). Φίλε αναγνώστη, θα το θεωρούσες σωστό εάν ο δολοφόνος του παιδιού σου (χτυπάω ξύλο!) ζήτησε συγχώρεση από τον Θεό και πήγε στον Παράδεισο, ενώ εσένα δεν σε συνάντησε ποτέ για να σου πει έστω και ένα συγνώμη; Είναι σωστό να καταριέμαι ένα δέντρο μόνο και μόνο επειδή δεν είχε καρπούς για να με ταΐσει (Ματθαίος, 21:18-20); Και για να τελειώνω με το ζήτημα της ηθικής, αναλύστε μου σας παρακαλώ το παρακάτω και πείτε μου το μήνυμα αγάπης που μεταφέρει γιατί εγώ δεν το καταλαβαίνω: ‘…τους εχθρούς μου εκείνους που δεν θέλησαν να βασιλεύσω επ’αυτούς, φέρατε εδώ και κατασφάξατε αυτούς έμπροσθέν μου’ (Λουκάς, 19:27).

Φίλοι μου χριστιανοί, κάποιοι έχουν τους λόγους τους που επέλεξαν να είναι άθεοι. Όχι αγνωστικιστές, άθεοι. Από την στιγμή που δεν μπορεί κάποιος να μου παρέχει απτές, χειροπιαστές αποδείξεις (ή έστω λογικές που να γίνονται αντιληπτές με τις 5 αισθήσεις μου) για την ύπαρξη της ανώτερης δύναμης που με δημιούργησε, δεν πρέπει να παραξενεύεστε που απορρίπτω την ιδέα του Θεού. Δεν ξέρω ποιος το είπε πρώτος, εγώ πάντως για πρώτη φορά το άκουσα από τον εξαίρετο αστροφυσικό Carl Sagan (1934-1996, R.I.P.): ‘Υπερφυσικοί ισχυρισμοί για να γίνουν πιστευτοί χρειάζονται αναμφισβήτητα αποδεικτικά στοιχεία’ (‘Extraordinary claims need extraordinary evidence’ ήταν τα ακριβή λόγια του). Αν πρέπει να ψάξουμε βαθιά μέσα μας να βρούμε τον Χριστό, αυτό σημαίνει ότι κρύβεται; Αν ναι, γιατί; Αν όχι, που είναι; Γιατί δεν εμφανίζεται σε όλο τον κόσμο να κλείσει τα στόματα των άπιστων;

Ας μην γελιόμαστε. Οι θρησκείες απαιτούν ακλόνητη πίστη και η πίστη δεν συμβαδίζει με τη γνώση. Αν υπάρχει η γνώση για κάποιο γεγονός σε οποιοδήποτε τομέα (όχι μόνο επιστήμη), τότε η πίστη σε αυτό είναι άχρηστη. Τι εξυπηρετεί; Π.χ. όλοι ξέρουμε ότι η δύναμη της βαρύτητας υπάρχει και υπολογίζεται. Φαντάζεστε τώρα 10-15 φυσικούς επιστήμονες να συναντιούνται κάθε Κυριακή πρωί και να ψέλνουν ύμνους στην βαρύτητα;! Δεν θα τους λέγαμε τρελούς; Αφού όλοι ξέρουμε ότι η βαρύτητα υπάρχει· κάντε ένα τεστ μόνοι σας πετώντας μια πέτρα στον αέρα να το διαπιστώσετε. Μετά κάντε το ίδιο τεστ 2,3,10, ένα εκατομμύριο φορές. Το ίδιο θα συμβεί. Έτσι λειτουργεί η επιστημονική μέθοδος αποδοχής φυσικών νόμων: παρατήρηση, καταγραφή, δημιουργία υπόθεσης, πείραμα, επανάληψη πειράματος για επιβεβαίωση, έλεγχος από άλλους έμπειρους επιστήμονες και αν είναι σωστή η υπόθεση → δημιουργία θεωρίας. Στην περίπτωση του Θεού δεν έχουμε καν παρατήρηση.

Ας κλείσουμε. Γιατί να μας λένε γραφικούς όταν ζητάμε εξηγήσεις για το ‘μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι’ (Ματθαίος, 5:3); Γιατί να γινόμαστε ενοχλητικοί όταν ρωτάμε γιατί ο Ιησούς είπε ‘Ουκ ήλθον βάλειν ειρήνην επί την γην, αλλά μάχαιραν’ (Ματθαίος 10:34) ενώ υποτίθεται πως είναι πρεσβευτής της αγάπης και της ομόνοιας; Γιατί να μας στραβοκοιτάνε όταν αναρωτιόμαστε ποιο το νόημα της θυσίας του Ιησού πάνω στο σταυρό αφού 3 μέρες μετά αναστήθηκε; Τελοσπάντων, όπως όλοι οι ψωνισμένοι, έτσι και εγώ (πλάκα κάνω) θα κλείσω με ένα απόφθεγμα που ταιριάζει νομίζω τέλεια: ‘Θέλει ο Θεός να εξαλείψει το κακό από τον κόσμο αλλά δεν μπορεί; Τότε δεν είναι παντοδύναμος. Μπορεί, αλλά δεν το κάνει; Τότε δεν είναι πανάγαθος. Και μπορεί και το κάνει; Τότε πως υπάρχουν όλα αυτά τα κακά στον κόσμο; Ούτε μπορεί ούτε το κάνει; Τότε ποιος ο λόγος να τον λέμε Θεό…’ (Επίκουρος)

Ευχαριστώ για την ανάγνωση.

Υ.Γ.: Η πηγή της έρευνας για τα χωρία των Ευαγγελίων στα οποία αναφέρθηκα πιο πάνω είναι ‘Η Καινή Διαθήκη’, κατά μετάφραση εις την ελληνική υπό του καθηγητού του Εθνικού Πανεπιστημίου Αθηνών Αρχιμανδρίτου Νεοφύτου Βάμβα, Τριαδική Βιβλική Εταιρεία, The Chaucer Press Ltd., Λονδίνο, 1977).