Η κλινική κατάθλιψη είναι μια από τις πιο κοινές ψυχικές διαταραχές που υπάρχουν. Περίπου 10-15% την έχουμε πάθει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του και περί τα 19.000.000 Αμερικάνων πάσχουν ανά έτος. Αν και κοινή ασθένεια, συχνά παρεξηγείται. Η κατάθλιψη δεν είναι το ίδιο με μια προσωρινή κρίσης θλίψης, ούτε μπορεί ένα άτομο με κατάθλιψη απλά να συνέλθει ή να πιέσει τον εαυτό του να νιώσει καλύτερα, ούτε και είναι η κατάθλιψη σημάδι προσωπικής αδυναμίας. Είναι μια σοβαρή, αλλά ιάσιμη ασθένεια που προκαλείται από μια ανισορροπία των νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου. Αν και η κατάθλιψη μπορεί να προκληθεί από περιβαλλοντικές συνθήκες, συχνά έχει γενετικό υπόβαθρο και η ασθένεια δεν έχει καμία σχέση με την καθημερική ζωή του ασθενούς. Η κατάθλιψη έχει ως αποτέλεσμα μια διαρκή θλίψη, άγχος, ενοχή, κάνει το άτομο να νιώθει ανύμπορο και αυτό μπορεί να κρατήσει για βδομάδες ή και μήνες και να επηρεάζει την κανονική ζωή του ατόμου, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει και στην αυτοκτονία (NIMH 2002, AFSP 2002). Οι Χριστιανοί και οι λοιποί ένθεοι δεν χαίρουν καμίας ανοσίας σ’αυτή την πάθηση (βλ. και http://www.christian-depression.org)
Η παρανόηση της κατάθλιψης στους χριστιανικούς κύκλους, όπως φαίνεται και από την ιστοσελίδα "Χριστιανική Κατάθλιψη", είναι ευρέως διαδεδομένη. Υπάρχουν, για παράδειγμα, εκκλησίες που καταδικάζουν την κατάθλιψη ως σημάδι έλλειψης αυτοπειθαρχίας. Ωστόσο, αυτοί οι ισχυρισμοί είναι ψευδείς και η πραγματική εξήγηση δεν έχει καμία σχέση με το θεϊσμό. Μιας και πολλές θρησκευτικές παραδόσεις θεωρούν την αυτοχειρία ως αμάρτημα, θα θεωρούσε ο Θεός υπεύθυνο ένα άτομο που αυτοκτόνησε λόγω κλινικής κατάθλιψης; Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι, αν υπάρχει ψυχή, τα ελαττώματα του σώματος μπορούν να επηρεάσουν τόσο έντονα ένα άτομο.
Ακόμα πιο καταστροφικό για το δυϊσμό είναι το γεγονός ότι η κατάθλιψη είναι μια από τις εύκολα ιάσιμες ψυχικές ασθένεις και το 90% των ασθενών μπορούν να δουν βελτίωση (AFSP 2002) συχνά με τη χρήση αντικαθλιπτικών, που αυξάνουν την ποσότητα του νευροδιαβιβαστή "σεροτονίνη" στον εγκέφαλο (Η σεροτονίνη είναι μια χημική ουσία που χρησιμοποιούν οι νευρώνες για να επικοινωνούν μεταξύ τους και επηρεάζει τη διάθεση και τη συμπεριφορά. Η έλλειψη σεροτονίνης θεωρείται υπεύθυνη για μια σειρά ψυχικών νοσημάτων, όπως η κατάθλιψη, η επιθετική συμπεριφορά, η καταναγκαστική συμπεριφορά κ.ά.) Όπως προβλέπει το επιχείρημα της ενότητα νου-εγκεφάλου, η αλλαγή της χημείας του εγκεφάλου έχει σημαντικά και ισχυρότατα αποτελέσματα στη συνείδηση. Πώς συμβιβάζεται αυτό με τον θεϊστικό ισχυρισμό ότι η συνείδηση δε βασίζεται μόνο στην ύλη;
Το επιχείρημα ενισχύεται και από τις ψυχωσικές παθήσεις, όπως η σχιζοφρένεια, όπου ο ασθενής συχνά προσπαθεί να βλάψει άλλους. Η σχιζοφρένεια είναι ένα κλασσικό παράδειγμα. Πρόκειται για μια σοβαρή, χρόνια ψυχική νόσο που επηρεάζει περίπου το 1% του πληθυσμού (ΝΙΜΗ 1999). Οι σχιζοφρενικοί πάσχουν από πολλά παράξενα και τρομερά συμπτώματα, όπως παραισθήσεις, ακούνε φωνές και γενικά αποσυνδέονται από την πραγματικότητα.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, αυτές οι εσωτερικές φωνές μπορούν να κάνουν τον ασθενή να βλάψει άλλους, μια διαταγή που μπορεί να μην είναι σε θέση να αγνοήσει.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η σχιζοφρένεια, όπως και άλλα ψυχικά νοσήματα, δεν προκαλούν απαραιτήτως επιθετική συμπεριφορά. Οι περισσότεροι ασθενείς είναι συνήθως εσωστρεφείς, παρά βίαιοι και είναι πιο επικίνδυνοι για τους εαυτούς τους, παρά για τους άλλους. Ωστόσο, υπάρχει ένα μικρό ποσοστό περιπτώσεων όπου η ψυχική ασθένεια συνδέεται με επιθετική ή βίαιη συμπεριφορά (Walsh κ.ά. 2004). Συχνά εμφανίζονται θρησκευτικά μοτίβα. Ο ασθενής νομίζει ότι τον διέταξε ο Θεός να κάνει ό,τι έκανε, ενώ άλλες φορές ο Σατανάς ή γενικώς το Κακό (για παραδείγματα περιπτώσεων σχιζοφρένειας και άλλων νοσημάτων που έχουν συνδεθεί με βίαιη συμπεριφορά, βλ. http://www.schizophrenia.com/family/viol.htm) Κι άλλες ψυχικές διαταραχές μπορούν να προκαλέσουν βίαιες αντιδράσεις. Για παράδειγμα, ένα άτομο με οξύ σύνδρομο Capgras πείστηκε ότι ο πατέρας του ήταν ρομπότ, τον αποκεφάλισε και άνοιξε το κρανίο ψάχνοντας για μικροτσίπ (Ramachandran 1999, σελ. 166).
Όπως και η κατάθλιψη, οι ψυχωσικές ασθένειες επιδέχονται φαρμακευτικής αγωγής που καταστέλλει τις παραισθήσεις, τις παρανοϊκές ψευδαισθήσεις και άλλα συμπτώματα της διαταραχής. Είναι πάλι απαραίτητο να ζητήσουμε να μάθουμε πώς το εξηγεί ο δυϊσμός αυτό. Μια ανισορροπία στην εγκεφαλική χημεία δημιουργεί μια αλλαγή στη συνείδηση.
Ένα χημικό που τη διορθώνει, ανατρέπει την αλλαγή. Η ψυχή δεν υπεισέρχεται πουθενά. Και πώς τα αντιμετωπίζει η πίστη σε μια μεταθανάτια ζωή αυτά τα δεδομένα; Όταν ο Θεός κρίνει μια ψυχή, θα την τιμωρήσει αν πραγματικά δεν έχει τη δυνατότητα να διακρίνει το καλό και το κακό; Πώς θα συμπεριφερθεί σε άτομα που πραγματικά δεν μπορούσαν να ελέγξουν την επιθετική συμπεριφορά τους ή άτομα που πραγματικά πίστευαν ότι ο ίδιος τους είπε να κάνουν ότι έκαναν; Γίνεται να αποφύγεις την Κόλαση δηλώνοντας παράφρων;
Αν η επίγεια ζωή είναι ένας χώρος δοκιμασίας όπου οι άνθρωποι μπορούν να αποφασίσουν ελεύθερα την αιώνια μοίρα τους, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι ένθεοι, η ύπαρξη αυτών των παθήσεων δεν ταιριάζει σ’αυτή την κοσμοθεωρία. Οι ένθεοι που το πιστεύουν αυτό πρέπει να εξηγήσουν γιατί ο Θεός που μας έβαλε στη Γη με σκοπό να ασκήσουμε την ελεύθερη βούλησή μας και μετά δημιούργησε και καταστάσεις που επηρεάζουν την προσωπικότητα και παρεμποδίζουν την ελεύθερη βούληση. Αντίθετα, η υλιστική θεωρία του νου μπορεί να τις εξηγήσει όλες αυτές τις περιπτώσεις και πολλές άλλες παρόμοιες.
Συνέχεια…
