Η αφασία, η δυσκολία χρήσης προφορικής γλώσσας, μπορεί να προκληθεί από βλάβη στα κέντρα γλώσσας του εγκεφάλου. Έχουμε ήδη συζητήσει δύο κοινές μορφές αφασίας: την αφασία Broca (απώλεια ικανότητας ομιλίας) και την αφασία Wernicke (απώλεια ικανότητας κατανόησης). Υπάρχουν, όμως, και πιο σπάνιες μορφές και των δύο. Απ’ό,τι φαίνεται, η συνήθης αφασία Broca περιλαμβάνει δύο ικανότητες· την ικανότητα αυθόρμητης ομιλίας (τη δυνατότητα συζήτησης) και αυτόματης ομιλίας (την ικανότητα να επαναλαμβάνουμε εκ μνήμης, όπως όταν τραγουδάμε). Πιο συγκεκριμένες βλάβες στον εγκέφαλο μπορούν να επηρεάσουν τη μία και όχι την άλλη.
Για παράδειγμα, ο Δρ. Kenneth Heilman περιγράφει έναν ασθενή του που ήταν Ορθόδοξος Εβραίος και ζούσε στη Γαλλία όλη του τη ζωή, αλλά λίγο πριν πάθει εγκεφαλικό μετακόμισε στο Ισραήλ. Οι Ορθόδοξοι Εβραίοι, αρκετές φορές τη μέρα, ψάλλουν στα Εβραϊκά τη μονοθεϊστική προσευχή από το Δευτερονόμιο 6,4: “῎Ακουε, ᾿Ισραήλ· Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι.” Αλλά με το που συνήλθε από το εγκεφαλικό, ανακάλυψε ότι δεν μπορούσε να ψάλλει πλέον μια προσευχή που την έλεγε κάθε μέρα για πάνω από 60 χρόνια (Heilman 2002, σελ.14). Απ’ό,τι φάνηκε, δεν μπορούσε να τραγουδήσει ούτε το γαλλικό εθνικό ύμνο. Κατά τ’άλλα, η ικανότητά του να συνομιλεί δεν είχε επηρεαστεί καθόλου. Όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, η βλάβη στον εγκέφαλο είχε καταστρέψει μόνο αυτή τη μία ικανότητα.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι ένας διάκονος από τη Χριστιανική Εκκλησία του Vermont που έπαθε ένα παρόμοιο εγκεφαλικό, αλλά καταστράφηκε η ικανότητα συνομιλίας και όχι η αυτόματη ομιλία. Πριν το εγκεφαλικό, η γυναίκα του δεν τον είχε ακούσει ποτέ να βρίζει. Τώρα μπορούσε μόνο να βρίζει και να λέει το πάτερ ημών (σελ. 13).
Φαίνεται απίστευτο ότι είναι δυνατό να επηρεαστούν τόσο συγκεκριμένες ικανότητες χωρίς να επηρεαστούν και άλλες. Κάποιος μπορεί να ρωτήσει: “Και ποιο ήταν το πρόβλημα; Δεν μπορούσαν απλά να μιλήσουν;” και πράγματι, αν το δόγμα περί ψυχής ίσχυε, αν όλοι είχαμε ένα υπερφυσικό “φάντασμα” στο κεφάλι μας, που δεν επηρεάζεται από βλάβες στον εγκέφαλο, αυτό θα ήταν μια σωστή ερώτηση. Ωστόσο, η νευρολογία έχει δείξει ξανά και ξανά ότι η συνείδησή μας και οι ιδιότητές της είναι ενσωματωμένες στον εγκέφαλο και μπορούν να ακυρωθούν λόγω βλάβης σ’αυτόν. Εν ολίγοις, ο νους είναι παράγωγο της δραστηριότητας του εγκεφάλου και αυτή βασίζεται στην οργάνωσή του (σελ. vii).
Πρέπει να αναρωτηθεί κάποιος αν αυτά τα προβλήματα των ανθρώπων αυτών θα επηρεάσουν την αιώνια ζωή στο επέκεινα. Ένας Χριστιανός, Εβραίος ή Μουσουλμάνος χωρίς αυτόματο λόγο θα θεωρούταν υπεύθυνος για το ότι δεν προσευχόταν όποτε έπρεπε, χωρίς να φταίει ο ίδιος; Ένας βαθειά θρησκευόμενος που μπορεί να πει μόνο βρωμόλογα;
Η αφασία σχετίζεται με τη θρησκεία και με έναν άλλο τρόπο. Αν και μπορεί να είναι πολύ συγκεκριμένη, όπως δείχνουν τα παραπάνω παραδείγματα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου μεγάλη βλάβη στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει ολική αδυναμία επικοινωνίας. Αυτό λέγεται “ολική αφασία” και ο Δρ. Heilman μας δίνει για παράδειγμα μια 34χρονη γυναίκα, ονόματι Cathy Henson, που εισήχθη στο νοσοκομείο μια μέρα αφού εμφάνισε πλήρη παράλυση στη δεξιά μεριά του σώματος και πλήρη αδυναμία επικοινωνίας, γραφής και κατανόησης (γραπτού και προφορικού λόγου). Μια μαγνητική έδειξε ότι είχε υποστεί ένα εκτεταμένο εγκεφαλικό που προξένησε βλάβη σε όλο το αριστερό ημισφαίριο και στο κέντρο λόγου του εγκεφάλου (σελ. 61-62). Αν και αναγνώριζε την οικογένειά της, όταν έρχονταν για επίσκεψη, δε μπορούσε καθόλου να επικοινωνήσει μαζί τους.
Αυτή η κατάσταση προξενεί προβλήματα για τα μέλη των ευαγγελιστικών θρησκειών. Πώς να προσηλυτίσεις ένα άτομο χωρίς να μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί του; Θα θεωρηθεί υπεύθυνο ένα τέτοιο άτομο για τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, αν πεθάνει και ανακαλύψει ότι ήταν λανθασμένες, αφού δεν θα ήταν σε θέση να τις αλλάξει κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής του;
Συνέχεια…
