Αρθρογράφος: Δήμος Χλωπτσιούδης
Κάθε εκτύπωση ή ανατύπωση του παρόντος πρέπει να φέρει το όνομα του συγγραφέα. Η αναγραφή του συγγραφέα αποτελεί στοιχειώδη αναγνώριση της προσπάθειας.
Σήμερα πια δεν χρειάζεται και ιδιαίτερη προσπάθεια για να δείξουμε το σημαντικότατο ρόλο που παίζει ο θρησκευτικός ιδεαλισμός στην καθημερινή ζωή μας. Μετά από αιώνες διαμόρφωσης του ανθρώπινου πολιτισμού στη βάση των θρησκευτικών αξιακών συστημάτων, φαντάζει λογικό να διαπνέεται κάθε δραστηριότητά μας από αυτό το σύστημα και να διακατέχεται από τα δογματικά σημεία του. Χαρακτηριστικά μπορούμε να αναφέρουμε την ιατρική σκέψη (τη λεγόμενη βιοηθική) για το ανθρώπινο σώμα και όλους τους περιορισμούς που τίθενται σχετικά. Βέβαια, κανένας ασθενής ή γιατρός, κάθε φορά που θεραπεύεται ένα ασθενές σώμα, δεν προβληματίζεται, ο πρώτος διαμαρτυρόμενος για σωματικούς πόνους και ο δεύτερος χωρίς διόλου να συνειδητοποιεί πως κάθε αντίληψή του επηρεάζεται από το κοινωνικό θρησκευτικό αίσθημα και την ηθική που εκπορεύεται από αυτό. Πιο συγκεκριμένα μπορούμε πολύ εύκολα να συλλάβουμε τη σημασία της κλωνοποίησης, της άμβλωσης, και ιδιαιτέρως της ευθανασίας –ή και τόσα άλλα– που στηρίζονται στο χριστιανικό αξιακό-ηθικό σύστημα και το λόγο επί των θεμάτων τούτων της Εκκλησίας. Ωστόσο, ανάλογες είναι και οι θέσεις των άλλων θρησκευμάτων.
Σε άλλη περίπτωση μπορούμε να δούμε πιο εύληπτα τις θρησκευτικές επιρροές στο ίδιο το νομικό σύστημα και γενικότερα στο δίκαιο. Ο κατηγορούμενος αντιμετωπίζεται με την ελευθερία των Πρωτόπλαστων, που όμως επέλεξαν το δρόμο της αποστροφής. Ουσιαστικά κανείς δεν ενδιαφέρεται να μάθει γιατί η Εύα θέλησε να δοκιμάσει ένα μήλο (ή σεξ) και για ποιο λόγο ο Αδάμ υπάκουσε την Εύα. Έτσι, και η δικαιοσύνη σπάνια ενδιαφέρεται για το λόγο που οδήγησαν έναν εγκληματία στο έγκλημα (ειδεχθές ή όχι δεν έχει σημασία). Όλοι αντιμετωπίζονται με την ίδια μωσαϊκή λογική των Πρώτων αδιαφορώντας για τους κοινωνικούς παράγοντες διαμόρφωσης της προσωπικότητας του ατόμου. Απλά σε κάποιες περιπτώσεις στέκει η δικαιοσύνη στην ψυχολογία του εγκληματία και έτσι προσεγγίζει πτυχές της προσωπικότητάς του, διακρίνοντάς τον και πάλι όμως από το σύνολο, διαχωρίζοντάς τον από το κοινωνικό γίγνεσθαι του κανιβαλισμού, του ατομικισμού και του ωχαδερφισμού. Ουσιαστικά μέσα στη θρησκευτική λογική εξακολουθεί το δίκαιο να λειτουργεί βάσει της ατομικότητας. Φυσικά, επιμερίζοντας, μπορούμε να ομολογήσουμε τα φανερά σημεία απονομής της δικαιοσύνης (όπως ο όρκος, ο Εσταυρωμένος πάνω από το δικαστή που βίαια επηρεάζει με την κολάσιμη απειλή το μάρτυρα κ.λπ.). Εξάλλου, το δίκαιο διαποτίζεται από το θρησκευτικό αίσθημα και σε χώρες που δεν έχουν τέτοια φανερά θρησκευτικά σύμβολα (Γαλλία, όπου απαγορεύεται ο όρκος ή ο Εσταυρωμένος, ισλαμικές χώρες που δικάζουν βάσει της Σαρία, Ισραήλ με δικανικό σύστημα στηριζόμενο στο μωσαϊκό νόμο κ.λπ.).
Αναλόγως και η παιδεία είναι άμεσα επηρεασμένη από τη θρησκεία. Οι κοινωνικοί παράγοντες διαμόρφωσης της μαθητικής προσωπικότητας, της σχετιζόμενης με τη βαθμολογία, διαπνέεται από το ίδιο θρησκευτικό αίσθημα ατομικής ψευτοελευθερίας, αδιαφορώντας για τα υπόλοιπα. Εδώ βέβαια τίθεται και το ιδιαίτερο ζήτημα της μεταφοράς των ηθών και εθίμων της κοινωνίας μέσω της εκπαίδευσης στα τέκνα, και άρα των θρησκευτικών αξιών.
Η παραγνώριση της λειτουργίας αυτών των λογικών υποβολής μπορεί να γίνει κατανοητή εάν υπογραμμιστεί ότι μεγάλος αριθμός αυτών των προσδιορισμών διαδίδονται στο πεδίο του ασυνειδήτου, διαφεύγοντας από τα επίπεδα διαύγειας της ενημερωμένης και αντικειμενικής συνείδησης. Οι αλληλεπιδράσεις των ατόμων και της ιδεολογίας αυτής εκδηλώνονται χωρίς λόγια, χωρίς τα σημεία της ανοιχτής διεκδίκησης.
Συνέχεια…
