Το δεύτερο επιχείρημα που αντικρούει τον κλασσικό δυϊσμό ουσίας έχεις ως εξής: Πώς μπορεί να θεωρηθεί ότι ένα άτομο έχει μόνο μία αμετάβλητη ψυχή, όταν οι άνθρωποι διαρκώς αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους; Με άλλα λόγια, υπό ποία έννοια είναι ένας γέρος στο νεκροκρέββατό του όμοιος με το άτομο που ήταν ως παιδί;
Τα ενδιαφέροντα, οι επιθυμίες, οι πεποιθήσεις, η κοσμοθεωρία και οι αρχές ενός ατόμου συχνά, αν όχι αναπόφευκτα, αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ζωής. Πολύ λίγα άτομα, αν καν υπάρχουν, θα μπορούσαν να πουν με βεβαιότητα ότι είναι ίδιοι με το πως ήταν πριν από 10 χρόνια ή θα είναι οι ίδιοι σε 10 χρόνια. Όταν ένα άτομο πεθαίνει από γεράματα, ο Θεός θα τον θεωρήσει υπεύθυνο για εκείνη την τσίχλα που έκλεψε ως παιδί 8 ετών, ακόμα κι αν ο άνθρωπος έχει μάθει τόσα πολλά και οι αρχές του έχουν ωριμάσει τόσο που πλέον ούτε καν θα διανοούνταν να κάνει κάτι τέτοιο; Ακόμα κι αν εκείνο το μέρος της ψυχής του που τον ώθησε να κλέψει έχει πλέον πάψει να υφίσταται;
Όπως είπε και ο Ηράκλειτος, δεν μπορείς να μπεις στο ίδιο ποτάμι δυο φορές. Όταν ένα άτομο αλλάζει σε τέτοιο σημείο που ο παρελθοντικός του εαυτός τού είναι σαν ξένος, είναι δίκαιο να θεωρείται υπεύθυνος για τις πράξεις εκείνου του εαυτού; Ή μήπως έχουμε πολλές ψυχές κατά τη διάρκεια της ζωής μας και κάθε μία κρίνεται ανεξάρτητα; Οι άνθρωποι όμως δεν αλλάζουν στιγμιαία, όπως ο Παύλος στο δρόμο για τη Δαμασκό, μεταπηδώντας από τον ένα εαυτό στον άλλον, αλλά η συνείδηση σχεδόν πάντα αλλάζει σταδιακά και δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακριβές σημείο αυτής της εναλλαγής. Θα χρειαζόμασταν άπειρο αριθμό σαφώς διακριτών ψυχών για να ισχύει κάτι τέτοιο, πράγμα παράλογο.
Συνέχεια…
