ΦσΜ [5.1] Qualia

Ένα από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων είναι ο πλούτος των εμπειριών μας. Δεν είμαστε ρομπότ που αντιδρούν μηχανικά στα εξωτερικά ερεθίσματα, αλλά ζούμε σε έναν ζωηρό και πλούσιο εσωτερικό κόσμο αισθήσεων. Αυτές οι εσώτερες, υποκειμενικές διαστάσεις των εμπειριών μας ονομάζονται qualia* και είναι η αντίληψη του πώς γίνεται αντιληπτό κάτι, του "πώς το νιώθουμε" (Feingberg 2001, σελ. 145). Τα λαμπερά χρώματα ενός ουράνιου τόξου, ένας παγωμένος αέρας που μας ξυρίζει το πρόσωπο, η καταπραϋντική ζέστη ενός μπάνιου, η άγρια επιφάνεια ενός γυαλόχαρτου, το απαλό άγγιγμα του μεταξιού, η γεύση της μέντας ή της σοκολάτας, η μαγευτική μελωδία μιας ορχήστρας ή το οδυνηρό γρατζούνισμα των νυχιών πάνω σε πίνακα, η παγερή αίσθηση του φόβου ή η θέρμη της αγάπης, όλα αυτά είναι qualia. Σε όλες τις περιπτώσεις δεν έχουμε μια απλή περιγραφή της εμπειρίας, αλλά ένα εσώτερο, υποκειμενικό αίσθημα της ίδιας της εμπειρίας που είναι το quale. Η ουσία των qualia δεν μπορεί να αποδοθεί με λέξεις. Κανείς δεν μπορεί να περιγράψει πώς ακούγεται η νότα σολ σε ένα κουφό, ούτε να περιγράψει το κόκκινο χρώμα σε έναν εκ γενετής τυφλό.

*Η λέξη quale-qualia σημαίνει ουσιαστικά "ποιότητα", αλλά προτίμησα να την αφήσω αμετάφραστη στη λατινική της μορφή, ώστε να καταστεί προφανές ότι δεν πρόκειται για την κοινή λέξη της καθομιλουμένης, αλλά φιλοσοφικός όρος.

Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο ιστολόγιο On the way to Ithaca, όπου και γίνεται ο σχολιασμός.Android apps Related Site ambitorrent.com click for source