Η σχιζοφρένεια του Ελληνοχριστιανοπουλισμού
Γεια σας, αγαπημένοι μου αναγνώστες. Σήμερα έχω ιδιαίτερα κέφια ο άνεργος (έβλεπα τη Μαλβίνα στον ύπνο μου) οπότε είπα να καταγράψω κάποιες σκέψεις που ζουζουνίζουσι στο μυαλό μου εδώ και καιρό. Θα σας περιγράψω ένα φαινόμενο της ελληνικής κοινωνίας. Είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι το αναγνωρίζετε, αλλά υποστείτε με λίγο… μπορεί να σας βγάλω λαγό. Ακολουθεί ανάρτηση αρκετά χιουμοριστικά γραμμένη μεν, για μπόλικα κλάματα δε.
Κατ’ αρχάς οι περισσότεροι Έλληνες είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Αυτό φαντάζομαι το ξέρετε. Γεννιούνται και βαφτίζονται πατ-κιουτ, και μετά από μικρή ηλικία αρχίζει το ψαλτήρι. Ακόμα και αν δεν μεγαλώσεις σε θρήσκα οικογένεια, σίγουρα θα λάβεις μια πλούσια θρησκευτική μόρφωση από το σχολείο· το σχολείο που παράλληλα θα φροντίσει να σε εμποτίσει με το Ελληνοχριστιανικό ιδεώδες (ασχέτως αν πολλοί φωνάζουν πως οι αρχές στις οποίες πάτησε η αρχαιοελληνική γραμματεία είναι ασύμβατες με τις απαιτήσεις του χριστιανικού δόγματος).
Μέχρι να βγει ο μέσος Έλληνας από το λύκειο έχει υποστεί μια ωραιότατη πλύση εγκεφάλου για την ταυτότητά του. Λόγω όμως της φύσης του ελληνικού λυκείου (που δεν είναι η παιδεία, η μόρφωση και σίγουρα όχι η ανάπτυξη κριτικής σκέψης, αλλά η προετοιμασία για τις Πανελλήνιες και την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο) και λόγω του δευτερεύοντος χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών (ίσο σε ώρες με τη διδασκαλία της Βιολογίας και της Χημείας, τουλάχιστον στον καιρό μου) το παραγόμενο προϊόν είναι συνήθως ένα “Ελληνοχριστιανόπουλο”.
Οι παρακάτω παραθέσεις δείχνουν κάποια χαρακτηριστικά του Ελληνοχριστιανόπουλου.
Η Faye Karavasili το περιγράφει πολύ γλαφυρά (μεταφράζω από τα Αγγλικά):
Η Ελλάδα έχει χαζέψει ντιπ για ντιπ. Έφαγα την Κυριακή κάνοντας ζάπινγκ στα κανάλια, ψάχνοντας να βρω ένα που να ΜΗΝ δείχνει ένα θεοπάλαβο κήρυγμα. Έπειτα ο άνθρωπος που μου έφερε την πίτσα μου έβγαλε έναν ατελείωτο, παθιασμένο λόγο για την μασωνο-εβραϊκή συνομωσία των ΜΜΕ με στόχο την Ελλάδα και τις διάφορες προφητείες των γερόντων. Και κάτι παιδιά μες στη μαστούρα προσπάθησαν να μου πουλήσουν “θαυματουργό λάδι” από τον Άγιο Πωστονλένε και μια εικόνα, παρόλο που τους είπα πως είμαι άθεη.
Στο άρθρο του Κώστα, “Οι… Χριστιανοαντιγιαχβεβουδιστοϊνδουιστές” διαβάζουμε σκηνές απείρου κάλους με άτομα που αυτοαποκαλούνται Χριστιανοί Ορθόδοξοι:
Έλα μωρέ, κολλάς τώρα εκεί… – Άλλωστε πού ξέρεις εσύ τι είχε γίνει δύο χιλιάδες χρόνια πριν, όταν τα γράφανε; Μπορεί και να ’χαν πιει και κανένα ποτηράκι παραπάνω!
Εγώ πιστεύω — πιστεύω πάρα πολύ στον Χριστό, στην Παναγία και στον… Αρχάγγελο Μιχαήλ! Για την Παλαιά Διαθήκη τώρα, ε, εντάξει μωρέ, αυτά είναι… παραμύθια τώρα! Α ναι, πιστεύω επίσης πολύ και… στη μετεμψύχωση!
Έχεις παρανοήσει εντελώς το νόημα της θρησκείας! […] Ποιος θα μου πει μωρέ τι θα πιστεύω και πώς θα το πιστεύω; […] Έλα μωρέ, αυτά τα λένε οι παπάδες για να ελέγχουν τον κοσμάκη!
Τις προάλλες στο Facebook διαβάζω το εξής σχόλιο (κρίμα που δε θυμάμαι ποιανού ήταν):
Η απόλυτη θρησκευτική σύγχυση. Αναρωτιέμαι σε ποια θρησκεία ανήκει κάποιος όταν βαπτίζεται ορθόδοξος, παντρεύεται με πολιτικό γάμο, το παιδί του δεν έχει χριστιανικό όνομα, διαλογίζεται με γιόγκα, πιστεύει στα πνεύματα και τη μαγεία, προτιμάει την αποτέφρωση και πιστεύει στην μετεμψύχωση?
Δικός μου φίλος, σε συζήτηση που ξεκίνησε από το αν μας ψεκάζουν και κατέληξε στη θρησκεία, μου εξήγησε γιατί απορρίπτει ένα βασικό ορθόδοξο δόγμα επιμένοντας πως είναι Χριστιανός Ορθόδοξος (δυο άλλοι Χριστιανοί φίλοι μου παραδίπλα τραβούσαν τα βυζιά τους από τον παραλογισμό):
Πρέπει να έχεις ανοιχτό μυαλό και να ψάχνεσαι. Δεν μπορείς να αφήνεις τον κάθε παπά να σου λέει τι να πιστέψεις, τι είσαι και τι δεν είσαι.
Θα σας δώσω δυο λεπτά να συνέλθετε από τη συσσωρευμένη βλακεία και θα επιχειρήσω να κωδικοποιήσω κάποια χαρακτηριστικά και να αναφέρω κάποιες διαπιστώσεις μου.
Τυρί…
Ρύζι…
Καφέ…
Γάλα…
Καμπά…
Έτοιμοι;
Το Ελληνοχριστιανόπουλο θεωρεί πως χαρακτηρίζεται από τις εξής ιδιότητες:
- Είναι Έλληνας. Με το που γεννήθηκε από Έλληνες γονείς μπήκε αυτόματα στο κλαμπ του Ελληνισμού και απέκτησε την ιδιότητα αυτή, την οποία και κανείς τρίτος δεν μπορεί να του την αφαιρέσει.
- Είναι Χριστιανός Ορθόδοξος. Με το που γεννήθηκε από Χριστιανούς Ορθόδοξους γονείς μπήκε αυτόματα στο κλαμπ της Ελληνορθοδοξίας και απέκτησε την ιδιότητα αυτή, την οποία και κανείς τρίτος δεν μπορεί να του την αφαιρέσει (ο νηπιοβαπτισμός το ενισχύει αυτό).
- Είναι Αληθινός Έλληνας™, όπως διδάσκεται και στο σχολείο. Οι Αρχαίοι Έλληνες ήταν και αυτοί Αληθινοί Έλληνες™, απλά πλανημένοι. Μετά έγιναν Χριστιανοί Ορθόδοξοι και χοροπηδούσαν πανευτυχείς εις τους αγρούς.
- Ό,τι δηλώσει είναι. Το αυτό ισχύει και για τις απόψεις του. Η default κατάσταση είναι πως οι απόψεις του Ελληνοχριστιανόπουλου είναι όλες σωστές.
Τα χαρακτηριστικά αυτά φαινομενικά φαίνονται ακίνδυνα, ίσως και μπανάλ, αλλά έχουν μια τάση να αλληλεπιδρούν σε έναν διαρκή κύκλο αλληλοαλλοίωσης και αμοιβαίας μετουσίωσης, λόγω του ότι δημιουργούν έντονη γνωστική ασυμφωνία. Έτσι:
Λόγω του (1), του (2) και του (4), το Ελληνοχριστιανόπουλο κατέχει και τις δύο ταυτότητες και είναι ο μόνος που μπορεί να τις αφαιρέσει από τον εαυτό του.
Λόγω του (4), πράγματα και καταστάσεις τα οποία είναι επιθυμητά ή αρεστά, αυτόματα κωδικοποιούνται ως προϋπάρχοντα εντός της καταλληλότερης ταυτότητας ή ως μη αντιφάσκοντα σ’ αυτές. (Π.χ. μου αρέσει ο ανατολικού τύπου διαλογισμός, είναι απόλυτα ορθοδοξοχριστιανικό να κάθομαι οκλαδόν και να μουγκανίζω “ωωωωωμμμμμ…”) Σε extreme περιπτώσεις, ό,τι βγαίνει από τα χείλη Ελληνοχριστιανόπουλου, στο μυαλό του μετατρέπεται αυτόματα σε ορθόδοξο ή εθνικό δόγμα αντιστοίχως.
Λόγω του (1) και του (2), πράγματα και καταστάσεις που απειλούν μία από τις δύο ιδιότητες, απορρίπτονται, ακόμα και αν είναι δομικό στοιχείο της ταυτότητας αυτής. (Π.χ. ο Έλληνας πρέπει να απεχθάνεται τους Τούρκους. Αλλά ο Χριστός διδάσκει να αγαπάμε τους εχθρούς μας. Άρα αγνοούμε το δόγμα αυτό ως προς τους Τούρκους και διατηρούμε ωραιότατα τον τίτλο του ορθόδοξου. Αν κάποιος επιμείνει, μπορεί να απαντήσει στο στυλ “φτάνει πια με αυτή την καραμέλα με την ‘αγάπη’”, όπως εδώ). Το φαινόμενο είναι γνωστό και ως “επιλεκτική αμνησία” ή “τα καλά και συμφέροντα” κατά το χριστιανικότερο.
Τα μέλη της κοινωνίας ιεραρχούνται ως εξής, με αύξοντα βαθμό αξιοπιστίας και σεβασμού: συμπολίτης, εγώ, παπάς, μοναχός. Ο συμπολίτης αντιμετωπίζεται συνήθως με τη ρήση “ξέρεις ποιος είμαι εγώ”. Οι παπάδες και μοναχοί χαίρουν σεβασμού μόνο όταν είναι παρόντες ή κατηγορούνται από μη Έλληνα ή/και μη Ορθόδοξο, διαφορετικά η αποδοχή των λεγομένων τους εξαρτάται από το αν απειλούν ή όχι μία από τις δύο ταυτότητες. Λείπουν οι κατηγορίες-μπαλαντέρ α) των πολιτικών (μετατοπίζονται στην κλίμακα ανάλογα με το πόσο ανάγκη τον έχει ο Έλληνας για ρουσφέτι) και β) των Θείων (μετατοπίζονται αναλόγως με την εγγύτητα σε μεγάλη γιορτή, σε ιερωμένο σε απόσταση ακοής, σε γήπεδο ή τροχοφόρο όχημα).
Φήμες που θέλουν τον Ελληνοχριστιανόπουλο να έλκεται ωσάν κίσσα από τα στιλβωμένα μέταλλα στους χώρους λατρείας, να υποφέρει από οξεία έλλειψη καλού γούστου (φαινόμενο “πιο κιτσαριό πεθαίνεις” ή “γιατί είναι το αυτοκίνητό σου σαν λατέρνα από τα κομποσκοίνια και τις εικονίτσες”) και να πάσχει από πλήρη αδυναμία εκμάθησης προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνας (“αφωτοσοποπάθεια”) ελέγχονται ως ανακριβείς.
(Όσοι διαβάζουν το “ελληνάκι” θα παρατηρήσουν πως υπάρχει μια ικανή επικάλυψη μεταξύ “ελληνοχριστιανόπουλου” με τον “ελληναρά”. Δεν έχω αποφασίσει ακόμη αν η ιδιότητα “ελληνοχριστιανόπουλο” αποτελεί υποσύνολο στα χαρακτηριστικά του “ελληναρά”.)
Υπό μία έννοια το φαινόμενο του Ελληνοχριστιανοπουλισμού είναι τραγικό (ειδικά για όσους δεν είμαστε Ελληνοχριστιανόπουλα και πρέπει να τους τρώμε στη μάπα -το υποσύνολο περιλαμβάνει εκτός από άθεους και αλλόθρησκους και αρκετούς ορθόδοξους που βγήκαν σχετικά αλώβητοι από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα).
Από την άλλη είναι γλυκά ειρωνικό. Χρόνια τώρα η πολιτεία κλώσαγε το φαινόμενο και το τάιζε ενεργά μαζί με τους παπάδες. Τώρα και οι δυο ομάδες βλέπουν την εξουσία τους να φθίνει.
Λίγο κρυφό σχολειό, λίγο Αγία Λαύρα, λίγο βαφτίσια με μη χριστιανικά ονόματα και παραπομπή στους Άγιους Πάντες, λίγο πολιτική από άμβωνος, λίγο δογματικές εκπτώσεις για να μην κακοκαρδίσουμε κανέναν, λίγο “δώσε παράδες για τον πολυέλαιο”, αναθρέψανε ένα τερατόμορφο υβρίδιο το οποίο πλέον δεν νομίζω πως ελέγχεται. Μπορούν μόνο να πάνε με τα νερά του όχλου που δημιούργησαν και να δίνουν και μερικές μικρές ωθήσεις μια στο τόσο, προσέχοντας μην τσινίσει. Ήδη αυτό φαίνεται από τον ευρύτατο αντικληρικαλισμό στην ελληνική κοινωνία. Το μόνο που τους σώζει νομίζω είναι το ότι ο Έλληνοχριστιανόπουλος τους θέλει για να ιερουργούν (το οποίο καλύπτεται με δικαιολογίες του στυλ “υπάρχουν και καλοί παπάδες”) και το ότι το κράτος δεν έχει αναπτύξει δικό του δίκτυο στήριξης ευπαθών ομάδων.
Πριν από κάποια χρόνια, επί Χριστόδουλου ακόμα νομίζω, ο γνωστός κληρικός Γεώργιος Μεταλληνός είχε προειδοποιήσει ότι “ο κλήρος παπίζει και ο λαός προτεσταντίζει”. Δεν είμαι σίγουρος ότι είχε αντιληφθεί κι αυτός τι έκταση θα λάμβανε το φαινόμενο. Οι παπάδες έχουν χάσει τα ηνία πλέον στο δογματικό επίπεδο. Τολμάς ως ιερωμένος να βγεις και να πεις κάτι αντίθετο από αυτό που πιστεύει η πλειοψηφία των Ελληνοχριστιανόπουλων; Θα σε φάει το μαύρο σκοτάδι (εκτός κι αν είσαι σχετικά αγαπητός, οπότε απλά θα αγνοηθείς).
Τη διαφήμιση με το σαμπουάν μπύρας τη θυμάστε; “Μην το πιείτε. Λουστείτε.” Το κακό είναι ότι τώρα το πίνουμε και το λουζόμαστε όλοι μας. Με τις υγείες μας. *ΣΛΟΥΡΠ*
Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο ιστολόγιο On the way to Ithaca, του ίδιου του αρθρογράφου, όπου και γίνεται ο σχολιασμός.