Αποχαιρετισμός στη θρησκευτική πίστη (34)

Βαφτίστηκα ως καθολική και μεγάλωσα υπό την κατήχηση του καθολικισμού. Η μητέρα μου ˜—καλή και πιστή καθολική— φρόντιζε να μου μιλάει για τον Χριστούλη και τα αγγελάκια, πολύ πριν καν καταλάβω τον ίδιο μου τον εαυτό. Έμαθα για τον φόβο της αμαρτίας και την απειλή της αιώνιας κόλασης, χωρίς καν να ξέρω τι είναι η αμαρτία και χωρίς να καταλαβαίνω γιατί θα έπρεπε να αισθάνομαι αμαρτωλή, ενώ συνέχιζα να έχω καθαρή συνείδηση!

Στο τέλος με κατάφεραν να γίνω κι εγώ μια φανατικά πιστή καθολική, με τέτοιον τρόπο όμως που συνέχιζα να είμαι αποπροσανατολισμένη και μπερδεμένη, πάνω σε πολλά θέματα της θρησκείας.

Θυμάμαι χαρακτηριστικά τις λειτουργίες της Κυριακής, όπου πολλές φορές ο οικογενειακός φίλος και επίσκοπος της μητέρας μου έκανε τη λειτουργία στο σπίτι μας: οι συζητήσεις κατήχησης και προσηλυτισμού ήταν μόνιμες, ακόμα και την ώρα του μεσημεριανού φαγητού!

Μετακομίζοντας μόνιμα στην Ελλάδα, κάπου στην εφηβεία, η κόντρα μου με την ορθοδοξία δεν άργησε να εκδηλωθεί. Στο Λύκειο πια, οι διαφωνίες με τους καθηγητές θρησκευτικών ήταν παροιμιώδεις! Οι καθηγητές από τη μια, προσπαθούσαν να επιχειρηματολογούν υπέρ της ορθοδοξίας, πετώντας στα μούτρα μου την άποψή τους ότι «οι καθολικοί είναι αιρετικοί, φανατικοί και υπέρμαχοι ενός ανυπόστατου δογματισμού», λες και οι ίδιοι ήταν διαφορετικοί! Εγώ από την άλλη, πεισμωμένη γι’ αυτά που άκουγα, υπερασπιζόμουν το περιβόητο δόγμα του filioque —λες και το είχα επινοήσει εγώ— και την αμάθεια των ορθοδόξων πάνω στα θέματα των θρησκειών γενικά, με τα αντίστοιχα καθολικά επιχειρήματα!

Στο τέλος, καθένας έμενε αμετακίνητα ταμπουρωμένος στις θέσεις του, με μένα να γίνομαι αντιπαθής στην τάξη, αλλά και περισσότερο αδιάλλακτη από ποτέ. Ουσιαστικά, μου μεγάλωναν το θρησκευτικό μου μένος, ενάντια σ’ ό,τι ήταν κατά του καθολικισμού!

Εκείνα τα χρόνια άρχισα να μελετώ πολύ τις θρησκείες, και συγχρόνως σκεφτόμουν σοβαρά να γίνω μοναχή σε κάποιο καθολικό μοναστήρι-εκπαιδευτήριο στην Ιταλία. Μικρή άλλωστε πήγαινα κι εγώ στις καλόγριες και είχα μια πρώτη επαφή με αυτά τα εκκλησιαστικά ιδρύματα. Πάνω σ’ αυτό, θα ήθελα να καταθέσω μια ανάμνηση που έχω από τις ευγενικές καλόγριες: όποιο παιδάκι —και μιλάμε για την ηλικία των 7 ετών— ήταν λίγο άτακτο ή δεν παρακολουθούσε στο μάθημα ή δεν καταλάβαινε, το βάζανε τιμωρία κάτω από τη μεγάλη έδρα της δασκάλας! Η τιμωρία ακούγεται τώρα ασήμαντη, αλλά τότε μας φαινόταν πολύ υποτιμητική, όταν μάλιστα σε έβλεπαν όλα τα άλλα παιδάκια της τάξης!

Ο πατέρας μου, μαθαίνοντας τις απόψεις μου, άρχισε να ανησυχεί. Άθεος εκείνος από γεννησιμιού του σχεδόν, πήρε τα ηνία στα χέρια του. Ήταν πάντα διακριτικός στις διδαχές του. Διάβαζε αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και, όταν εντόπιζε κάτι καλό, το διάβαζε πάντα φωναχτά, και μετά σχολιάζαμε το κείμενο. Ποτέ δεν τον άκουσα να μου μιλάει για θρησκείες (αν και είχε βαφτιστεί ορθόδοξος), για πολιτικές πεποιθήσεις ή για το πού πρέπει να πιστεύω. Με κατηύθυνε πάντα στο διάβασμα και στη μάθηση. Τα συμπεράσματα έπρεπε μετά να είναι δικά μου.

Μου λέει κάποτε ο πατέρας μου: «Πριν σκεφτείς να κάνεις οτιδήποτε στη ζωή σου, διάβασε και άνοιξε τους ορίζοντές σου προς όλες τις κατευθύνσεις και σε όλους τους τομείς. Ίσως τότε βρεις απαντήσεις στα διλήμματα σου, από κει που δεν θα το περιμένεις. ΑΛΛΑ πρώτα, άνοιξε το μυαλό σου. Μόνο τότε θα πάρεις αποφάσεις σωστές, χωρίς να το μετανιώσεις ποτέ.»

Όπερ και εγένετο! Άλλωστε, η μαμά μου, οι διάφοροι φίλοι επίσκοποι και παπάδες (βέβαια, όλοι τους μορφωμένοι) δεν κατάφερναν να μου καλύψουν απορίες και ανησυχίες που αποκτούσα όσο μεγάλωνα. Ένιωθα βαθιά μέσα μου ότι τα κενά συνέχιζαν να υπάρχουν, και απαντήσεις δεν έλεγαν να δοθούν!

Βέβαια, το τραγικότερο συνέβη όταν ανακάλυψα ότι στο σχολείο όχι μόνο δεν μαθαίναμε τις πραγματικές διδασκαλίες των διάφορων πατέρων, αγίων ή οσίων (π.χ. Αποστόλου Παύλου, Βασιλείου, Χρυσοστόμου κ.τ.λ.) αλλά φρόντιζαν να αποσιωπούν ή να αλλοιώνουν πολλά θέματα που αφορούσαν τη βίβλο (ιδίως την Π.Δ.), με κύρια δικαιολογία τη γνωστή καραμέλα της «μεταφοράς». Δεν εννοούσε αυτό, άλλο ήθελε να πει, το οποίο ο ίδιος ο σοφός «πατέρας» τους δεν ήταν σε θέση να το διατυπώσει! Τόσο πολύ τον ευτελίζουν, έπρεπε να έρθει ο σημερινός επαγγελματίας παπάς για να τον συμπληρώσει!

Τα εξωσχολικά βιβλία βέβαια που ήταν σοβαρά και επιστημονικά, όπως Επίκουρος, Νίτσε, Richard Dawkins, Karlheinz Deschner, Δημήτρης Λιαντίνης, Χρήστος Γιανναράς κ.ά., μου παρουσίαζαν μια άλλη πραγματικότητα. Τα κενά στη σκέψη μου άρχισαν να γεμίζουν και σταδιακά να μου δίνονται οι απαντήσεις που έψαχνα. Έτσι, η ζυγαριά δεν γέρνει πια υπέρ της θρησκείας! Η λογική είχε πλέον εδραιωθεί μέσα μου και η ηρεμία του μυαλού και η κατανόηση της αλήθειας άρχισαν να θριαμβεύουν.

Έτσι, πριν απορρίψω για πάντα μια θρησκευτική ιδεοληψία, πιστέψτε με, μελέτησα το θέμα από πολλές πλευρές. Η ελευθερία όμως της σκέψης είναι το σημαντικότερο πράγμα, και δυστυχώς καμιά θρησκεία δεν μπορεί να σου την προσφέρει στο βαθμό που χρειάζεται κάθε άνθρωπος για να «αναπνεύσει» σωστά! Η θρησκεία εγκλώβιζε το πνεύμα μου, καταπίεζε τις επιθυμίες και τη συνείδησή μου. Έπρεπε λοιπόν να σπάσω αυτά τα δεσμά και να απελευθερωθώ!

Μετά από τόσα χρόνια, από όλα αυτά που έζησα μου έμεινε και ένα καλό μάθημα: Έμαθα να ζω πλέον χωρίς τον θρησκευτικό φανατισμό που δηλητηρίαζε κάθε στιγμή της ζωής μου. Να μη βλέπω δαίμονες και φαντάσματα στην καθημερινότητα μου. Να ζω «αναμάρτητη», γαλήνια και ευτυχισμένη, χωρίς να διακατέχομαι από άγχος και φόβο μη χάσω τον ιουδαιοχριστιανικό «παράδεισο».

Ο παράδεισός μου, η πίστη μου, η αγάπη μου για τα πάντα, είναι εδώ στη Γη. Βρίσκεται σε ό,τι δημιούργησα και για τα οποία αισθάνομαι περήφανη. Και τώρα κατάλαβα, με ανοιχτούς πλέον τους ορίζοντές μου, ότι η αιώνια μετά θάνατον ζωή (είναι αυτό που έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες για την υστεροφημία) είναι αυτή η ίδια η περηφάνια που αισθανόμαστε, η πληρότητα και η ευτυχία.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να προσθέσω πως, από τότε που δήλωσα τον αθεϊσμό μου, άρχισα να αποκτώ περισσότερους επικριτές και εχθρούς… Όχι γιατί τους κάνω κάποιο κακό… Απλά και μόνο επειδή τους λέω πως δεν πιστεύω πια σε ό,τι πιστεύουν εκείνοι. Δεν τους ενδιαφέρει το ποιόν ενός ατόμου, η ηθική του υπόσταση κ.τ.λ., παρά μόνο η θρησκευτική του πίστη.

Έτσι, μέσα στα χρόνια, έμαθα πως οι πιο θρησκευόμενοι άνθρωποι μπορεί να κρύβουν μέσα τους το μεγαλύτερο μίσος. Ή πως η ανηθικότητα συγκαλύπτεται τέλεια μέσα σε ένα θρησκευόμενο μυαλό. Αισθάνονται πως απειλούνται από έναν ευτυχισμένο άθεο, ίσως γιατί αυτοί οι ίδιοι δεν μπορούν να χαρούν την ζωή, έτσι όπως είναι αυτή, ΟΜΟΡΦΗ!

Κάπως τους καταλαβαίνω όμως τους υποκριτές πιστούς! Ξέρετε πόσο δύσκολο και συνάμα γενναίο είναι να δεχτείς ότι μετά τον θάνατό σου δεν θα υπάρξει συνέχεια; Οι θρησκευόμενοι αυτό δεν μπορούν να το αντέξουν. Δεν αντέχουν τη φυσική πραγματικότητα και φτιάχνουν μια άλλη, δική τους, όπου εκεί θα αισθάνονται ασφαλείς και θα μειώσουν το φόβο του θανάτου. Ο άθεος δεν χρειάζεται κάτι τέτοιο, είναι σωστός και ηθικός επειδή έτσι αισθάνεται από τη φύση και την παιδεία του, χωρίς να τον πιέζει ο φόβος κάποιας κόλασης. Λειτουργεί σαν κοινωνικός άνθρωπος, με σεβασμό και κανόνες, και αυτό του προσδίδει περισσότερο κύρος και έτσι εμπνέει σεβασμό γιατί δεν καθοδηγείται από «ανώτερες δυνάμεις», που του λένε τι πρέπει να κάνει και τι όχι.

Είναι καλός επειδή το θέλει ο ίδιος. Δεν έχει ενοχές γιατί έχει καθαρή συνείδηση. Συμπεριφέρεται ηθικά κι ας ξέρει ότι δεν θα «ανταμειφθεί στην άλλη ζωή» γι’ αυτό. Κοιμάται ήσυχος γιατί δεν τον παρενοχλούν ψυχαναγκαστικά δαιμόνια θρησκοληψίας. Με λίγα λόγια, ο άθεος είναι ένα φυσιολογικό ον, που δεν ντρέπεται για την ανθρώπινη φύση του!

Διδάσκω στην κόρη μου την ομορφιά των συναισθημάτων, της λογικής, της επιστήμης, της φύσης, της ηθικής των ίδιων των ανθρώπων, χωρίς να αισθάνεται η ίδια ενοχές ή φοβίες. Της μεταδίδω την αγάπη για το διάβασμα, τις καινούργιες ιδέες και πως πρέπει πάντα να αναζητάει, να σέβεται, να ψάχνει, να μαθαίνει, να αναρωτιέται, να ζει!

Της μαθαίνω ακόμα πώς να είναι ανεξάρτητη, χωρίς να χρειάζεται θρησκευτικά δεκανίκια. Να έχει τη δυνατότερη πίστη στον εαυτό της και ύστερα πίστη σε ό,τι θα αγαπάει και θα θαυμάζει — είτε αυτό θα λέγεται ένας έρωτας ή ένα παιδί, είτε θα λέγεται φύση ή κάποια ιδέα.

Βέβαια, ακόμα και η 16χρονη κόρη μου δέχεται ρατσιστικά σχόλια ή κακή συμπεριφορά των καλών θρησκευόμενων πιστών. Την δέχονται και την εκτιμούν όσο δεν γνωρίζουν τα πιστεύω της και την απομακρύνουν από τη μια στιγμή στην άλλη, όταν μαθαίνουν ότι είναι αθεΐστρια. Την απορρίπτουν, κι ας έλεγαν πριν ότι είναι ένα πολύ καλό και ευαίσθητο, ώριμο παιδί!

Όλα αυτά δεν είναι βέβαια σοβαρά, αλλά μας κάνουν ακόμα δυνατότερους, γιατί καταλαβαίνουμε ότι είμαστε με το μέρος του ορθολογισμού και της δικαιοσύνης. Εγώ σαν μάνα πρώτα και σαν αθεΐστρια μετά, της μαθαίνω να μην απορρίπτει κάποιον λόγω της πίστης του, αλλά με βάση το ποιον του. Όλα τα άλλα είναι περιττά και ασήμαντα.

Η ζωή είναι τόσο σύντομη που πρέπει να την αναλώνεις σε αξίες περισσότερο σημαντικές από ότι σε έναν ανάλγητο θεό-τιμωρό!

Αμήν!