Πού γίνεται ο σχολιασμός;

Στο τέλος του κάθε άρθρου υπάρχει σύνδεσμος για το ιστολόγιο του συγγραφέα, όπου και μπορείτε να αφήνετε τα σχόλιά σας.

Προς Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ

31 July 2012
Comments Off on Προς Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ

07-07-2012
της Δήμητρας Ρίζου

Διάβασα την ανακοίνωση του Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ για το μποζόνιο του Χιγκς με μια κωμική διάθεση, υποθέτοντας αφελώς ότι επρόκειτο για σάτιρα. Όταν συνειδητοποίησα ότι σοβαρολογεί όμως μ’ έπιασαν τα δαιμόνιά μου οπότε θα χρησιμοποιήσω την πλατφόρμα του Protagon για να του απαντήσω υποθέτοντας ότι ο Μακαριότατος (Σεβασμιότατος; Σερ; Τα μπερδεύω αυτά) το διαβάζει ανελλιπώς.

Κύριε Σεβασμιότατε και Μακαριότατε Σερ Μητροπολίτη,

Νιώθω ανακούφιση στη σκέψη ότι η Εκκλησία προστατεύει εμένα, τον απλό αμνό, από τα δαιμόνια της επιστήμης. Η εκκλησία δεν ήταν άλλωστε που αναχαίτισε την διαβολική επιρροή αιρετικών όπως ο Γαλιλαίος; Ποιος ξέρει πού θα είχε καταντήσει η ανθρωπότητα αν της καρφωνόταν η παράλογη ύβρις ότι η γη δεν είναι επίπεδη, αλλά στρόγγυλη και μάλιστα κουνιέται, σαν καμιά καλντεριμιτζού! Όπως είπε και ο ίδιος, όταν παραδέχτηκε το λάθος του, e pur si muove! (δεν ξέρω τι σημαίνει, εγώ μιλάω μόνο τη γλώσσα της Βίβλου).

Η συνέχεια στο protagon.gr, όπου δημοσιεύτηκε το άρθρο και γίνεται και ο σχολιασμός.

[ΑπΚ] 6β. Το Επιχείρημα του Μαρτυρίου

28 July 2012

Αρθρογράφος: Ebonmuse
Μετάφραση: Evan T


« Προηγούμενο Άρθρο [6α]
• Περιεχόμενα Επόμενο άρθρο [6γ] »

Άλλο ένα επιχείρημα που συχνά χρησιμοποιούν οι απολογητές διαφόρων πίστεων είναι ότι η πίστη τους πρέπει να είναι σωστή επειδή δικοί τους πιστοί θυσιάστηκαν πρόθυμα για την πίστη τους και αρνήθηκαν να αλλαξοπιστήσουν. Ωστόσο πρόκειται για ένα πολύ αδύναμο επιχείρημα. Όλες οι θρησκείες έχει μάρτυρες· ο πρώιμος Χριστιανισμός που ρίχνανε Χριστιανούς στα λιοντάρια, οι Μουσουλμάνοι που ανατιζάνονται επειδή είναι σίγουροι ότι θα πάνε στον Παράδεισο, οι Βουδιστές που αυτοπυρπολούνται ως διαμαρτυρία για τον πόλεμο και τη βία. Αυτό δεν αποδεικνύει τίποτα για το αν το σύστημα πίστης είναι αληθινό. Απλά αποδεικνύει ότι κάθε θρησκεία έχει πιστούς που είναι απόλυτα πεπεισμένοι ότι αυτά που πιστεύουν είναι αληθινά. Δεδομένου πως οι περισσότερες θρησκείες είναι σχεδιασμένες για να καταπνίγουν την αμφιβολία, αυτό δεν είναι καθόλου παράδοξο. Το αν κάτι είναι αλήθεια δεν μπορεί να εξακριβωθεί από το πόσο ένθερμα το πιστεύουν οι άνθρωποι, αλλά μόνο με τον έλεγχο των στοιχείων.


Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο ιστολόγιο On the way to Ithaca, όπου και γίνεται ο σχολιασμός.

Μποζόνιο Χιγκς VS Δημιουργός; Ούτε καν ντέρμπι…

24 July 2012
Comments Off on Μποζόνιο Χιγκς VS Δημιουργός; Ούτε καν ντέρμπι…
Αρθρογράφος: Batcic


(μικρή διασκεδαστική παρένθεση)

Κάμποσο π.Χ.
— Ο θεός θέλει να θυσιάσεις το παιδί σου για να τον εξευμενίσεις!
— Δεν μπορώ να το κάνω αυτό. Το αγαπάω το παιδί μου πιο πολύ από τον εαυτό μου και αποκλείεται να το θυσιάσω. Ας υποστώ τις συνέπειες… (φυσικά οι συνέπειες δεν έρχονται ποτέ)

Αρκετά μ.Χ.
— Η γη γυρίζει γύρω από τον Ήλιο; Βλάσφημεεεε, στην πυρά!
— Εεε καλά, δεν είπαμε και τίποτα. Μάλλον θα έκανα λάθος. Συγχωρήστε με (από μέσα του: Γίδια, Κρετίνοι…)

Άλλοτε μ.Χ.
— Ο θεός εξοργίστηκε και πετάει κεραυνούς!
— Τι πίνεις, ρε μάστορα; Αφού οι κεραυνοί είναι ηλεκτρικές εκκενώσεις στα καταιγιδοφόρα νέφη.
— Ναιαιαιαιαι, αλλά ποιος τα δημιουργεί και προκαλεί την καταιγίδα;
Ο Σάκης ο υδραυλικός!

Πρόσφατα μ.Χ.
— Η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης καταρρίπτει πλήρως τη χριστιανική θεώρηση. Γιατί εφόσον δεν υπήρξε ποτέ ο Αδάμ και η Εύα, (αν και αποδεδειγμένα υπήρξε ο Σουβλάμ και η Γυρεύα), δεν υπήρξε ποτέ και το προπατορικό αμάρτημα. Συνεπώς, ένας Ιησούς που κατέβηκε στη γη γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, μήπως είναι άκυρος; Μήπως δεν είναι καν ιστορικό πρόσωπο;;;
— Ναι, καλά, απλά δεν καταλαβαίνεις ότι η ιστορία του Αδάμ και της Εύας είναι συμβολική. Αλλά ακόμα κι αν αποδείχτηκε η Μεγάλη Έκρηξη, αυτό το Big Bang πώς το λέτε, ποιοοοος νομίζεις ότι υπήρχε πριν από αυτό και τα δημιούργησε όλα; Εεεεε…;
— Ο Σάκης ο υδραυλικός!

 

Η Οπισθοχώρηση της Θρησκείας και η Επέλαση της Επιστήμης!

Μετά απ’ αυτήν τη σύντομη ανασκόπηση της ιστορίας του ανθρώπου, ήρθε η ώρα να διερευνήσουμε λιγάκι την ουσιώδη διαφορά της θρησκείας από την επιστήμη:

Η επιστήμη παρατηρεί αδιάκοπα το Σύμπαν και προσπαθεί να κατανοήσει τι μας λέει αυτό καθημερινά. Παρατηρεί, συστηματοποιεί τις παρατηρήσεις και τα εκπορευόμενα συμπεράσματα και οργανώνει τα συμπεράσματα αυτά σε θεωρίες οι οποίες επαληθεύονται και ερμηνεύουν τον κόσμο μας και είναι έτοιμες να χάσουν την ισχύ τους απέναντι σε κάθε νέα θεωρία η οποία δίνει πληρέστερες εξηγήσεις.

Η θρησκεία από την άλλη δεν είναι τίποτα άλλο από τον σωματώδη στούρνο αληταρά της γειτονιάς. Δεν ξέρει τίποτα! Αλλά το ισχυρό κόμπλεξ κατωτερότητας που κουβαλάει δεν του επιτρέπει να παραδεχτεί ότι δεν γνωρίζει. Ξεστομίζει λοιπόν αδιάκοπα μπούρδες, προσπαθεί να τις επιβάλει στα άλλα παιδάκια με το ζόρι και στη συνέχεια εκνευρίζεται και αντιδρά άσχημα όταν η πραγματικότητα τον διαψεύδει. Στο καθημερινό μας ανάλογο η θρησκεία προσπαθεί να εξηγήσει στο Σύμπαν πώς το ίδιο λειτουργεί (εξήγηση φυσικών φαινομένων) και από πού προέρχεται (προφανώς από κάποιον Δημιουργό). Προσπαθεί να πει στο Σύμπαν τι πρέπει να κάνει (κατάλυση των φυσικών νόμων δια μέσου των θαυμάτων). Και εξαγριώνεται κάθε φορά που το Σύμπαν αντιδρά. Ή για να ακριβολογήσουμε, δεν αντιδρά καθόλου και συνεχίζει να κάνει ευλαβικά ότι έκανε ανέκαθεν, λειτουργώντας πάνω στα προκαθορισμένα από τους φυσικούς νόμους μοτίβα του. Και πώς αντιδρά η ίδια η θρησκεία όταν εξαγριώνεται; Σκορπάει απειλές, φόβους και τύψεις, αλλά και μίσος προς κάθε εκφραστή της γνώσης.

Η ισχύς της θρησκείας στην πορεία της ιστορίας αποδυναμώνεται μέρα με τη μέρα, με κάθε καινούριο επίτευγμα της επιστήμης και τελικά βρίσκει ως έσχατο καταφύγιο κάτι που βρίσκεται τόσο καλά κρυμμένο, ώστε κατά πάσα πιθανότητα (όπως σκέπτεται ατυχώς ο θρησκευτικός νους), δεν θα μπορέσει να απαντηθεί ποτέ. Τη Δημιουργία! Η Δευτέρα Παρουσία μπορεί να αναβάλλεται εσαεί διαψεύδοντας προσδοκίες και προφήτες. Οι προσευχές και τα κομποσκοίνια μπορεί να ξεχειλίζουν από γελοιότητα στον 21ο αιώνα. Αλλά η Δημιουργία; Ο πάνσοφος Δημιουργός;;; Απρόσιτος χρονικά, αφού τοποθετείται στην αρχή του χρόνου και απρόσιτος τοπικά αφού τοποθετείται έξω από το υλικό σύμπαν. Απλά το δημιούργησε πριν από 4,5 δις χρόνια και στη συνέχεια περίμενε 4,5 δις χρόνια παρά κάτι μέχρι να φανερώσει την ύπαρξή του σε κάποιους τύπους στην έρημο. Λογικότατο!!! Αλλά αυτός ο απρόσιτος Δημιουργός είναι αναγκαίος, αφού τα πάντα χρειάζονται έναν Δημιουργό, σωστά;

Απολογήσου απαίσιο και μοχθηρό Μποζόνιο Χιγκς!

Αν τα πάντα χρειάζονται έναν Δημιουργό, μήπως χρειάζεται και ο Δημιουργός έναν Δημιουργό; Χαχαχα, ας μη χρησιμοποιούμε λογικά αδιέξοδα εναντίον της θρησκείας, αφού ποτέ της δεν τα είχε καλά με τη λογική. Ας παίξουμε στο ίδιο το γήπεδό της με μια γεύση από θεωρητική φυσική, κατά το δυνατόν εκλαϊκευμένη.

Καθιερωμένο Μοντέλο: Με απλά λόγια είναι ένα μοντέλο που περιλαμβάνει το σύνολο των εξισώσεων που περιγράφουν τις ιδιότητες και τη συμπεριφορά όλων των στοιχειωδών σωματιδίων. Το μοντέλο καλύπτει επαρκώς τη λειτουργία των τριών από τις τέσσερις φυσικές δυνάμεις, δηλαδή την ηλεκτρομαγνητική, την ισχυρή πυρηνική και την ασθενή πυρηνική δύναμη ενώ δεν έχει καταφέρει να ενσωματώσει τη βαρυτική δύναμη σε μια ενοποιημένη θεωρία. Στην αρχική του διατύπωση, το καθιερωμένο μοντέλο προϋπέθετε την απουσία μάζας απ’ όλα τα στοιχειώδη σωματίδια.

Πεδίο Χιγκς: Το 1964, ο θεωρητικός φυσικός Peter Higgs προτείνει τον μηχανισμό Χιγκς ώστε να μπορέσει να καταστήσει τη μάζα των στοιχειωδών σωματιδίων συμβατή με τις εξισώσεις του καθιερωμένου μοντέλου. Ο μηχανισμός Χιγκς προβλέπει την ύπαρξη του πεδίου Χιγκς, ενός ενεργειακού πεδίου το οποίο εμφανίστηκε στο πρώτο τρισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη και δίνει στα στοιχειώδη σωματίδια τη μάζα τους. Με απλά λόγια δημιουργεί! Και αν όντως ευσταθεί η πρόταση του Χιγκς, καταρρέει και το τελευταίο καταφύγιο του κατατρεγμένου, διά μέσου των αιώνων, θεού. Χμμμ, και τι είναι τελικά η επιστήμη; Μπάτε σκύλοι, αλέστε; Ο καθένας μπορεί να προτείνει ότι κατεβάσει ο εγκέφαλός του; Ουδόλως! Στη λογική της επιστήμης μια πρόταση γίνεται αποδεκτή μόνο όταν παρέχει επαρκείς εξηγήσεις για τον κόσμο γύρω μας, και μέχρι αυτή να διαψευστεί. Και ακριβώς επειδή το πεδίο Χιγκς μπόρεσε να εξηγήσει επαρκώς το καθιερωμένο μοντέλο, το οποίο με τη σειρά του εξηγεί κατά το δυνατόν καλύτερα τα είδη των δυνάμεων της φύσης, η πρόταση του Χιγκς έτυχε της ανάλογης επιστημονικής αποδοχής. Πράγμα στο οποίο απέτυχαν επανειλημμένα οι θυσίες, τα ευχέλαια, τα σταυρουδάκια, τα σκόρδα, οι βασκανίες, τα περίτεχνα τελετουργικά, ο σαραντισμός και η ευχή του παπά, οι προσευχές, οι φανουρόπιτες, ο Πατροκοσμάς με την εκπληκτική του πρόβλεψη “θα ξεσηκωθεί το ρέμπελο και μετά οι πολίτες…” (αυτονόητο όσο και το δικό μου “θα φωνάζει κάποτε στο δρόμο ο κοσμάκης…”) και άλλες φαιδρές εκφάνσεις της θεϊστικής κοσμοθεώρησης.

Μποζόνιο Χιγκς: Το Μποζόνιο Χιγκς είναι κάτι σαν το αντίστοιχο σωματίδιο του ενεργειακού πεδίου Χιγκς, που προβλέπεται από τον κυματοσωματιδιακό δυϊσμό που κυριαρχεί στην κβαντομηχανική. Προβλέπεται από τη θεωρία και συνεπώς πρέπει να υπάρχει και στην πράξη. Και για μια ακόμη φορά ένα θεωρητικό μοντέλο της φυσικής (φαίνεται να) επαληθεύεται. Στις 2 και στις 4 Ιουλίου δύο από τα πειράματα – επιταχυντές του CERN, το ATLAS και το CMS, ανακοινώνουν αποτελέσματα για την εύρεση ενός στοιχειώδους σωματιδίου το οποίο πληροί τις ελάχιστες προδιαγραφές ώστε να μπορεί να ταυτοποιηθεί με το θεωρητικά προβλεπόμενο Μποζόνιο Χιγκς. Παρατηρείστε την επιστημονική διατύπωση! Όχι ένα αβασάνιστο “βρέθηκε” αλλά ένα συγκρατημένα πανηγυρικό “πληροί τις ελάχιστες προδιαγραφές ώστε να μπορεί να ταυτοποιηθεί με το θεωρητικά προβλεπόμενο Μποζόνιο Χιγκς”.

Και τώρα;;; Ποια η αντίδραση του επίσημου διαχειριστή και εκφραστή της θρησκείας; Το αντιπαθητικό πρόσωπο του σωματώδους στούρνου αληταρά της γειτονιάς εμφανίζεται και πάλι στο προσκήνιο μέσα από τα λόγια ενός από τους πλέον τυπικούς εκφραστές του, του πασίγνωστου και κατ’ ιδίαν απαίτηση προσφωνούμενου “Σεβασμιότατου” Σεραφείμ Πειραιώς. Σωματώδης καθώς διαθέτει κάποια υπολογίσιμα κυβικά όσον αφορά την επίδρασή του στο απαίδευτο πλήθος. Στούρνος εκ πεποιθήσεως! Και σαν τον αληταρά της γειτονιάς για μια ακόμη φορά επιχειρεί να νουθετήσει το απαίδευτο πλήθος προβαίνοντας σε αήθεις επιθέσεις εναντίον της αφρόκρεμας της επιστήμης. Ας μην ξεχνάμε και το βεβαρυμένο παρελθόν του με την επίθεσή του στον Στίβεν Χόκινγκ.

Φυσικά, για τους γνωρίζοντες έστω και ελάχιστα περί φυσικής ακόμη και η ελάχιστη κριτική ενασχόληση με το λυσσαλέο του κείμενο (Ο Μητροπολίτης Πειραιώς για το “σωματίδιο του Θεού”) είναι μάταιη και τεράστια σπατάλη ενέργειας και αυξάνει απλώς αναίτια την εντροπία στο σύμπαν! Αξίζει πάντως να σταθούμε σε δύο μόνο σημεία:

“Σήμερα λοιπόν στήν Γενεύη τῆς Ἑλβετίας “ἔξοχα μυαλά” θέλουν νά μᾶς καταπείσουν ὅτι τό ὑποατομικό σωματίδιο μποζώνιο Χίγκς, πού εἶναι μία ἀσυνείδητη μονάδα ἐνέργειας, ἄν ὑπάρχει, δημιουργεῖ, συντονίζει, σχεδιάζει καί καταστρώνει τά τρισεκατομμύρια τῶν γαλαξιακῶν σχηματισμῶν, τούς σέ αὐτά ὑφισταμένους φυσικούς νόμους ὥστε μήν συγκρούονται μεταξύ τους, τήν ἀέναη κίνηση τῆς συμπαντικῆς ὕλης-μάζης, τήν ὀργανική διάπλαση καί τή ζωή τῶν ἐνοργάνων ὄντων καί φυσικά τήν ἁρμονία τοῦ ὑλικοῦ σύμπαντος.”

και

“Αὐτό ἀκόμα τό ἀσυνείδητο σωματίδιο, πού δέν ἔχει γνώση τοῦ ἑαυτοῦ του καί δέν μπορεῖ νά ἀπαντήσει στό ἐρώτημα «τί εἶσαι;» καταστρώνει καί δημιουργεῖ ἐκ τοῦ μηδενός συνειδητά ὄντα ὅπως ὁ ἄνθρωπος, πού ἔχουν τό συνειδέναι, ὑπερβαίνει τό ἀγεφύρωτο χάσμα μεταξύ ἀνοργάνου καί ὀργανικῆς ὕλης, τά ἀγεφύρωτα ὀργανικά χάσματα μεταξύ ὅλων τῶν εἰδῶν τῶν γενῶν τῶν ἐνοργάνων ὄντων, τό ἀγεφύρωτο χάσμα μεταξύ τοῦ φυτικοῦ κόσμου καί τῶν ἐμψύχων ὄντων, τό ἀγεφύρωτο χάσμα μεταξύ τοῦ ἀνθρώπου καί ὅλων τῶν ἄλλων ἐνοργάνων καί ἐμψύχων ὄντων.”

Μάλισταααα, ο Σεραφείμ Πειραιώς εγκαλεί το Μποζόνιο Χιγκς στην τάξη! Το καλεί να αποποιηθεί τον τίτλο του δημιουργού αν πρώτα δεν γνωρίσει τον εαυτό του και δεν απαντήσει στα ερωτήματα που θα του τεθούν!!! Του απαγορεύει να σχεδιάζει και να καταστρώνει!!! Και η δικαιολογημένη προϊστορική άγνοια πλην όμως αδικαιολόγητη σύγχρονη βλακεία της απόδοσης ανθρωπόμορφων χαρακτηριστικών σε κάθε πράγμα που δεν κατανοούμε, καλά κρατεί.

Μην το παραγεμίζεις, θα σκάσει…

Δεν θα υπενθυμίσουμε τίποτα περισσότερο από αυτό που γνωρίζει ο απλός άνθρωπος από την εμπειρία του. Δεν υπάρχει μία απάντηση για όλα! Θα ήταν σίγουρα βολικό ώστε να καθίστανται οι αμόρφωτοι και οι τεμπέληδες αξιόλογοι, αλλά δυστυχώς γι’ αυτούς δεν είναι έτσι τα πράγματα. Και ένας θεός παντοδύναμος και πανάγαθος, παντογνώστης και ποιητής των πάντων… Σκάει μέρα με τη μέρα εις τα εξ’ ων συνετέθη. Απώλεσε σταδιακά την παντοδυναμία του αφού διαπιστώθηκε ότι δεν το έχει το θέμα με την κατασκευή μιας τόσο μεγάλης πέτρας που να μην μπορεί να τη σηκώσει (όταν ένας τραγέλαφος καλεί το Μποζόνιο Χιγκς να απολογηθεί, μας χορηγεί αυτόματα το δικαίωμα να χρησιμοποιούμε αυτά τα διασκεδαστικά παιδικά επιχειρήματα). Απώλεσε σταδιακά τον χαρακτηρισμό Πανάγαθος όταν ο κόσμος διαπίστωσε ότι η παιδική θνησιμότητα, ο πόλεμος, η αρρώστια, ο βιασμός και ο φόνος είναι έννοιες συνυφασμένες με τη ζωή. Απώλεσε σταδιακά την παντογνωσία του αφού η δυνατότητα απαντήσεων και προβλέψεων του θεόπνευστου βιβλίου συγκρινόμενη με το αθροιστικό έργο γιγάντων της νόησης, από τον Ερατοσθένη και τον Ιπποκράτη μέχρι τον Δαρβίνο και τον Αϊνστάιν, δεν διαφέρει και πολύ από τη σύγκριση της ταχύτητας ενός υπερηχητικού αεροσκάφους με την ταχύτητα μίας οδοντόβουρτσας. Με την πιθανότατη ανακάλυψη του Μποζονίου Χιγκς και την επιβεβαίωση του πεδίου Χιγκς, ο θεός όπως τον γνωρίζαμε έχασε και την ιδιότητα του Δημιουργού.

 

Και τι μας προσφέρει τελικά η θρησκεία;

Η θρησκεία προσφέρει απαντήσεις ισάξιες του Σάκη του υδραυλικού σε προβλήματα τα οποία η ίδια μας έχει δημιουργήσει και δεν σχετίζονται με τον φυσικό κόσμο.

— Θα σου σπάσω και τα δύο σου γόνατα! Και στη συνέχεια θα φροντίσω να σου φέρνω κάθε μέρα φαγητό, πάγο για να κατευνάζεις τον πόνο σου αλλά και θα σου ψιθυρίζω λόγια παρηγοριάς για να μην στεναχωριέσαι. Αυτά όλα όμως μόνο στην περίπτωση που δεν θα μου φέρνεις αντιρρήσεις. Δέχεσαι;

— Αααχαχαχαχαχαχαχαχα, βέβαια! Πώς θα μπορούσα να απορρίψω τέτοια προσφορά;;; Μήπως όμως θα έπρεπε να σε ευχαριστώ και να σε δοξάζω παράλληλα;

— Χμμμ, τώρα που το λες…

Συνέχεια…


Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο ιστολόγιο The Schrodinger’s Dragon (του ίδιου του αρθρογράφου), όπου και γίνεται ο σχολιασμός.

[ΑπΚ] 6α. Το Τρίλημμα του Κυρίου/Ψεύτη/Τρελού

20 July 2012
Comments Off on [ΑπΚ] 6α. Το Τρίλημμα του Κυρίου/Ψεύτη/Τρελού

Αρθρογράφος: Ebonmuse
Μετάφραση: Evan T


« Προηγούμενο Άρθρο [5]
• Περιεχόμενα Επόμενο άρθρο [6β] »

Ο Ιησούς έκανε κάποιες ιδιαίτερες δηλώσεις για την θεία φύση Του. Συμπεράναμε πως είναι αδύνατο να δηλώσουμε πως ήταν απλώς ένας καλός ηθικός διδάσκαλος. Από τις συναρπαστικές Του δηλώσεις πρέπει να συμπεράνουμε πως ήταν είτε ψεύτης, είτε παράφρων, είτε Θεός. Αφού τα πρώτα δύο είναι αδιανόητα, αρχίσαμε να εξετάζουμε την τρίτη εναλλακτική. Αν είναι αλήθεια, πρέπει να δούμε αν έχει τα απαραίτητα προσόντα για να στηρίξει τους ισχυρισμούς Του.

Patrick Zukeran, The Uniqueness of Jesus

Εκτός από τις μεγάλες κατηγορίες επιχειρημάτων που ήδη συζητήσαμε, υπάρχουν και μερικά πιο συγκεκριμένα επιχειρήματα υπέρ του θεϊσμού. Για παράδειγμα μερικοί Χριστιανοί απολογητές υπερασπίζονται το Χριστιανισμό με ένα επιχείρημα του στυλ του τριλήμματος “Κύριος/Ψεύτης/Τρελός”. Εν συντομία το επιχείρημα αυτό δηλώνει πως ο Ιησούς ισχυρίστηκε πως ήταν Θεός και υπάρχουν τρεις λόγοι γι’αυτό: είτε έλεγε την αλήθεια, ήταν ψευδόταν εν γνώσει του, είτε αυταπατόταν και ήταν τρελός. Αλλά, όπως λέει το επιχείρημα, ο Ιησούς της Καινής Διαθήκης σίγουρα δε συμπεριφορόταν σαν τρελός, ενώ η άμεμπτη συμπεριφορά του και το μεγαλείο της ηθικής τους διδασκαλίας και η άρνησή του να μετανοήσει ακόμα και όταν τον απειλούσαν με θάνατο, καθιστούν δύσκολο να πιστέψουμε πως ψευδόταν. Η μόνη επιλογή που μένει είναι ότι ο Ιησούς έλεγε την αλήθεια για το ποιος ήταν και κατά συνέπεια πρέπει να ήταν Θεός.

Ωστόσο, πρόκειται για ένα ψευδές τρίλημμα. Παραβλέπει μια τέταρτη πιθανότητα· Κύριος, Τρελός, Ψεύτης ή Θρύλος. Πώς μπορούμε να ξέρουμε πως τα ευαγγέλια είναι ακριβείς καταγραφές των γεγονότων; Και αν τα λόγια ή οι πράξεις του Ιησού “φουσκώθηκαν” από τους συγγραφείς ή ήταν απλά μεταγενέστερες εφευρέσεις τους; (Το δοκίμιο “Πνιγμένοι σε μια κουταλιά νερό” υπερασπίζεται τη δεύτερη θέση). Αν ισχύει αυτό δεν υπάρχει λόγος να πιστέψουμε πως ο Ιησούς καν ισχυρίστηκε πως ήταν Θεός ή ότι τα ευαγγέλια περιγράφουν ορθά τη συμπεριφορά του.

Επιπλέον ακόμα και οι επιλογές του τριλήμματος δεν αρκούν για να καλύψουν όλο το φάσμα των πιθανοτήτων. Δεν είναι σωστό να λέμε πως ο Ιησούς έλεγε την αλήθεια και όλη την αλήθεια χωρίς φόβο και πάθος διαφορετικά ή ψευδόταν εν γνώσει του ή ήταν για το φρενοκομείο. Πολλές μορφές ψυχολογικών παθήσεων εμφανίζονται με μια συγκεκριμένη μορφή, ενώ κατά τα άλλα το άτομο μοιάζει εντελώς λογικό. Οι αρχηγοί παραθρησκευτικών οργανώσεων για παράδειγμα είναι συχνά πολύ χαρισματικοί και πειστικοί και μπορούν να προσελκύσουν πολλούς οπαδούς που δεν κατανοούν το βάθος της αυταπάτης τους.

Ή μπορεί η φήμη του Ιησού ως κήρυκα και θαυματοποιού να απλώθηκε τόσο πολύ που πείστηκε και ο ίδιος πως ήταν ο αναμενόμενος μεσσίας, όπως νόμιζε ο κόσμος. Αν και είναι παρατραβηγμένο, μπορούμε να υποθέσουμε κατανοούσε τη βαρβαρότητα της Παλαιάς Διαθήκης και είπε ένα ψέμα για το κοινό καλό, λέγοντας επίτηδες πως ήταν ο Μεσσίας για να αποκτήσει τη δύναμη να την ακυρώσει και την αντικαταστήσει με καλύτερους νόμους και ήταν τόσο αφοσιωμένος στην αποστολή του που ήταν πρόθυμος να θυσιάσει τον εαυτό του στο τέλος. Ο λόγος για τον οποίο καταρρέει το Χριστιανικό Τρίλημμα είναι ότι υπάρχουν πολύ περισσότερες εναλλακτικές από τις τρεις που προβάλλει.

Συνέχεια…


Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο ιστολόγιο On the way to Ithaca, όπου και γίνεται ο σχολιασμός.

[ΑπΚ] 5. Το Σύγχρονο Υπερβατικό Επιχείρημα: Cornelius Van Til

17 July 2012
Comments Off on [ΑπΚ] 5. Το Σύγχρονο Υπερβατικό Επιχείρημα: Cornelius Van Til

Αρθρογράφος: Ebonmuse
Μετάφραση: Evan T


« Προηγούμενο Άρθρο [4β]
• Περιεχόμενα Επόμενο άρθρο [6α] »

Αυτός που πιστεύει στο Χριστό πρέπει λοιπόν να βάλει τον εαυτό του στη θέση του άπιστου. Έπειτα ο πιστός μπορεί να δείξει ότι ο άπιστος δεν έχει μέρος να σταθεί για να αντιμετωπίσει τη χριστιανική θέση. Ο άπιστος πρέπει να προϋποθέσει την αλήθεια της χριστιανικής άποψης για να μπορέσει να την αρνηθεί. Αν ο άπιστος δε μετανοήσει και με ταπεινή πίστη παραδεχθεί την αυθεντία του Χριστού όπως μιλάει στις Γραφές, δεν μπορεί να πει τίποτα ως ερμηνευτής του κόσμου ή για τον κόσμο όπως τον ερμηνεύει ο ίδιος. Η σύγχρονη σκέψη, όταν δε βασίζεται στην προϋπόθεση της αλήθειας του Χριστιανισμού, είναι χαμένη στο σκοτάδι. Ο Χριστιανισμός είναι η μόνη εναλλακτική πέρα από το χάος.

Cornelius Van Til, A Christian Theory of Knowledge, σελ.310,
Presbyterian and Reformed Publishing Company, 1969.

Η τελευταία κατηγορία επιχειρημάτων για το Θεό είναι τα υπερβατικά (ή επιχειρήματα προϋπόθεσης). Αυτή η κατηγορία διαφέρει από τις άλλες, υπό την έννοια ότι είναι το μόνο πραγματικά καινούριο στη λίστα μας. Μπορεί να έχει προγόνους στην ιστορία, αλλά η ολοκληρωμένη του μορφή εμφανίστηκε μόλις στα μέσα του 20ου αιώνα από απολογητές, όπως ο Cornelius Van Til και ο Gordon Clark.

Αυτού του είδους το επιχείρημα είναι καινούριο για άλλο ένα σημαντικό λόγο: ενώ οι προηγούμενες τέσσερις κατηγορίες επιχειρημάτων δέχονται την ύπαρξη της αθεΐας ως θέση και προσπαθούν να δείξουν για ποιο λόγο είναι ψευδής, το υπερβατικό επιχείρημα στην ουσία αρνείται ότι η αθεΐα καν υφίσταται ως θέση. Αντ’αυτού υποστηρίζει πως η αθεΐα (ή οποιαδήποτε θέση πλην της χριστιανικής) είναι τελικά τόσο ασυνάρτητη που οι οπαδοί της μπορούν να επιχειρηματολογήσουν μόνο δανειζόμενοι τις αρχές του Χριστιανισμού. Οι υπερβατικοί απολογητές δηλώνουν πως ο Χριστιανικός Θεός είναι η μόνη δυνατή πηγή που δικαιολογεί όλη τη γνώση για τον κόσμο και οι άθεοι και οι λοιποί άπιστοι μπορούν να μάθουν το οτιδήποτε υποθέτοντας την ύπαρξη του Χριστιανικού Θεού, παρόλο που αρνούνται ότι αυτό είναι που κάνουν.

Αυτό το δοκίμιο προσπαθεί να αποδείξει ότι όλα τα επιχειρήματα για την ύπαρξη του Θεού βασίζονται εν τέλει σε λογικές πλάνες και το υπερβατικό επιχείρημα δεν διαφέρει. Εκεί που το οντολογικό επιχείρημα βασίζεται σε κυκλική λογική, το κοσμολογικό επιχείρημα και το επιχείρημα του σχεδιασμού σε ειδική έκκληση, το υπερβατικό επιχείρημα βασίζεται στη λογική του ψευδούς διλήμματος, την οποία καθιστά προφανή το προηγούμενο απόσπασμα. Ο ισχυρισμός του Van Til είναι ότι ο Χριστιανισμός (συγκεκριμένα ο Προτεσταντικός Χριστιανισμός) είναι η μόνη εναλλακτική του να πιστεύεις πως όλα βασίζονται στην τύχη και εν τέλει δεν είναι γνώσιμα. Αυτό είναι καταφανώς παράλογο. Για να αναφέρω μερικά παραδείγματα, το θα εμπόδιζε έναν Εβραίο, έναν Μουσουλμάνο, ένα Μορμόνο ή έναν Ινδουιστή να χρησιμοποιήσει το υπερβατικό επιχείρημα για τη θρησκεία του και να δηλώσει πως ο Χριστιανισμός είναι που υποθέτει την αλήθεια της δικής τους κοσμοθεωρίας;

Επιπλέον, ακόμα κι αν κάποιος θεωρήσει πως η αθεΐα είναι η μόνη εναλλακτική στο Χριστιανισμό, δεν είναι αλήθεια πως η επιλογή είναι μεταξύ Χριστιανισμού και χάους. Ελάχιστοι άθεοι, αν καν υπάρχουν, θα λέγανε πως ο κόσμος είναι αποτέλεσμα “χάους”. Οι περισσότεροι άθεοι θεωρούν τον κόσμο αναδυόμενο αποτέλεσμα κανονικότητας και τύχης, κυβερνώμενο από ακλόνητες αρχές -νόμους της φύσης- που μπορούμε να ανακαλύψουμε. Δεν υπάρχει λόγος κάποιος να είναι άθεος και να μην το υποστηρίζει αυτό· άλλωστε αυτό συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις. Η δήλωση του Van Til ότι ένας άθεος πρέπει να πιστεύει ότι “ο χρόνος και η τύχη… είναι οι υπέρτατες αρχές της ατομικότητας” (σελ. 320) είναι καταφανώς λανθασμένη· χώρια ότι είναι και ένας ξεδιάντροπος αχυράνθρωπος.

Για να τελειώσουμε με το υπερβατικό επιχείρημα, αυτό το δοκίμιο θα εξηγήσει λίγο πιο λεπτομερώς από πού προέρχονται οι αξίες ενός άθεου και για ποιο λόγο δεν προϋποθέτουν την ύπαρξη οποιασδήποτε θεότητας. Θα ξεκινήσουμε με τους βασικούς νόμους της λογικής, οι οποίοι είναι ακριβείς περιγραφές αναγκαίων αληθειών που ισχύουν σε κάθε πιθανό κόσμο. Δεν είναι ούτε τυχαίοι, ούτε βασίζονται σε κάτι άλλο για την ύπαρξή τους. Δε θα διέφεραν είτε υπήρχε Θεός, είτε όχι, ούτε και θα μπορούσε να τους αλλάξει ένας θεός, ακόμα και αν υπήρχε. Παρομοίως, λογικές πλάνες (προτάσεις που παραβιάζουν τους νόμους της λογικής) είναι αναγκαίως λανθασμένες σε όλους τους πιθανούς κόσμους. Ούτε ο Θεός δε θα μπορούσε να είναι Δευτέρα και όχι-Δευτέρα την ίδια στιγμή. Ούτε και χρειάζεται Θεός για να καταλάβουμε ότι αν ισχύει μια πρόταση P και “αν P, τότε Q” αυτό σημαίνει ότι το Q ισχύει.

Μετά μπορούμε να στραφούμε στο γενικότερο ζήτημα του πώς συλλογιζόμαστε και πώς συγκεντρώνουμε γνώσεις για τον κόσμο. Μαθαίνουμε να συλλογιζόμαστε παρατηρώντας παραδείγματα του πώς δουλεύει ο κόσμος και κάνοντας γενικεύσεις από τα παραδείγματα αυτά για μελλοντική χρήση. Αν μια γενίκευση παύσει να ισχύει, ψάχνουμε για σχετικές διαφορές μεταξύ των περιπτώσεων όπου ίσχυε και εκείνων όπου δεν ισχύει και αν δεν υπάρχουν μπορούμε να συμπεράνουμε πως η γενίκευση απλά ήταν λανθασμένη και την απορρίπτουμε. Κανένας θεός δεν χρειάζεται για να εξηγήσει γιατί δουλεύει αυτή η διαδικασία από τη στιγμή που υπάρχουν φυσικοί νόμοι που δεν αλλάζουν από τη μία στιγμή στην άλλη. Οι γενικεύσεις μας, αν είναι σωστές, απλά θα είναι ακριβείς περιγραφές των νόμων αυτών.

Η τυποποιημένη μορφή αυτής της καθημερινής διαδικασίας ονομάζεται “επιστήμη” και πάλι βρίσκουμε πως οι θεϊστές δεν έχουν κάποιο πλεονέκτημα εδώ. Η επιστήμη δεν προϋποθέτει την ύπαρξη ενός Θεού (για την ακρίβεια, όσο την αφορά το θέμα, η επιστήμη υποθέτει, αν όχι την ανυπαρξία, τουλάχιστον την απουσία Θεού). Αυτό συμβαίνει επειδή η επιστήμη είναι μια επαγωγική διαδικασία και η επαγωγή δουλεύει μόνο όταν η εμπειρίες από το παρελθόν μπορούν να εφαρμοστούν στο μέλλον -με άλλα λόγια, όταν υπάρχουν σταθεροί φυσικοί νόμοι. Η επαγωγή δε δουλεύει όταν μπορούμε να υποθέσουμε πως μπορεί να συμβεί ένα θαύμα ανά πάσα στιγμή. Αυτό δε σημαίνει πως ένας πιστός δε μπορεί να είναι επιστήμονας. Αλλά σημαίνει πως ακόμα και ο πιστός, αν ασχολείται με την επιστήμη, δεν μπορεί να υποθέτει πως ο Θεός επεμβαίνει στα κρυφά ανά πάσα στιγμή, πως αλλοιώνει τους φυσικούς νόμους και αλλάζει τα αποτελέσματά του, διαφορετικά δε θα μπορούσε να μάθει τίποτα, αν ίσχυε αυτή η υπόθεση. Οι επιστήμονες δε χρειάζεται να είναι υλιστές φιλοσοφικά, αλλά χρειάζεται να είναι υλιστές μεθοδολογικά. Υπό αυτή την οπτική γωνία, ούτε η αθεΐα, ούτε ο θεϊσμός είναι ανώτερος ως κοσμοθεωρία που μας επιτρέπει να αποκτήσουμε γνώση για τον κόσμο.

Ωστόσο μπορεί να ειπωθεί πως η αθεΐα αιτιολογεί καλύτερα την αποτελεσματικότητα της επιστήμης. Ένας πιστός που είναι επιστήμονας μπορεί να υποθέσει πως δε συνέβησαν κρυφά θαύματα ενώ έκανε κάποιο πείραμα, οπότε τα αποτελέσματά του είναι έγκυρα, αλλά για ποιο λόγο να το υποθέσει αυτό; Εκτός κι αν ο πιστός πιστεύει σε ένα θεό που η βούλησή του είναι και γνώσιμη και απολύτως γνωστή, δεν έχει βάση για να πει πως ο θεός του δεν μπορεί να αλλάξει εντελώς τους νόμους της φύσης ανά πάσα στιγμή. Αντίθετα, ένας άθεος μπορεί να θεωρεί με συνέπεια πως οι νόμοι της φύσης είναι ακριβείς περιγραφές του πώς λειτουργεί η πραγματικότητα και δεν μπορούν να αλλάξουν, αφού δεν υπάρχει τίποτα “ανώτερο” από αυτούς που να έχει τη δύναμη να τους αλλάξει. Υπό αυτή την οπτική γωνία, το υπερβατικό επιχείρημα όχι μόνο δεν μπορεί να σταθεί, αλλά ισχύει το ακριβώς αντίθετο· με την αθεΐα και όχι το θεϊσμό μπορούμε να περιμένουμε να αποκτήσουμε ακριβείς και αληθείς γνώσεις για τον κόσμο.

Τέλος, ας αναλογιστούμε και τη θνητότητα. Πολλοί ένθεοι έχουν ισχυριστεί κατά καιρούς πως πρέπει να προϋποθέσουμε το Θεό για να κατανοήσουμε τη θνητότητα, ότι χωρίς πίστη σε έναν παντοδύναμο νομοθέτη δεν υπάρχει λόγος οι άνθρωποι να συμπεριφέρονται καλά ο ένας στον άλλο, αντί να ακούν την εγωιστική φύση τους. Ωστόσο, εγώ θεωρώ πως ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Κάθε ανήθικη πράξη μπορεί να δικαιολογηθεί με το να ισχυριστούμε πως είναι εντολή μιας ανώτερης δύναμης και η πίστη πως θα αποδοθεί δικαιοσύνη στο επέκεινα δεν βοηθά την βελτίωση της ανθρώπινης κατάστασης στον υλικό κόσμο. Από την άλλη η πεποίθηση πως η ανθρώπινη ευτυχία είναι ο μόνος άξιος στόχος δεν επιτρέπει τόσο άνετες αιτιολογήσεις για κακές συμπεριφορές και η αναγνώριση ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για θεία δικαιοσύνη μας οδηγεί να εργαστούμε σκληρότερα, αφού η βελτίωση της ζωής μας εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς. Ο θεϊσμός μπορεί να είναι συμβατός με την ηθική, αλλά η αθεΐα την απαιτεί.

Συνέχεια…


Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο ιστολόγιο On the way to Ithaca, όπου και γίνεται ο σχολιασμός.